Ambroży Ireneuszowi pozdrowienie
Donosisz mi jak syn, że niektórzy pytali cię, dlaczego Prawo tak surowo nazywa nieczystymi tych, którzy używają szat płci przeciwnej, niezależnie czy to mężczyzn czy kobiety. Tak bowiem jest napisane: Kobieta nie będzie nosiła ubioru mężczyzny ani mężczyzna ubioru kobiety; gdyż każdy, kto tak postępuje obrzydłyjest dla Pana (Pwt 22,5).
Chociaż, jeśli rozważysz w rzeczy samej, niestosowne jest to, czego nie znosi sama natura. Bo dlaczegóż to, człowieku, nie chcesz uchodzić za tego, kim się urodziłeś? Dlaczego przybierasz wygląd kogoś innego? Dlaczego udajesz kobietę, a ty, kobieto, mężczyznę? Natura wyposażyła każdą płeć we właściwe jej okrycie. Wreszcie, w mężczyźnie i w kobiecie odmienny jest sposób zachowania się, odmienna uroda, ruchy, sposób chodzenia, odmienne siły, odmienny głos.
Wesprzyj nas już teraz!
Lecz także u pozostałych zwierząt, inny jest wygląd lwa, a inny lwicy; inna siła, inny głos; inny jest wygląd byka, a inny jałówki. Również u jeleni, jak różni się płeć, tak jest odmienny wygląd, abyś mógł je odróżnić także z daleka. Następnie, gdy chodzi o ptaki, porównanie dotyczące odzienia między nimi a ludźmi jest nawet właściwsze: u nich bowiem samo naturalne okrycie odróżnia płeć. Samce pawia są przepiękne, podczas gdy samiczki nie są równie zdobne różnymi pięknymi piórami. Również bażanty mają odmienny kolor, który wyodrębnia różnicę płci. A co u kur? Jak melodyjny jest głos koguta, spełniający uroczyste zadanie budzenia i piania podczas zmian nocnych! Czyż zmieniają one swój wygląd? Dlaczegóż więc my pragniemy go zmieniać?
[…] Kłamstwo jest haniebne także w słowie, a tym bardziej w ubiorze. Dlatego w świątyniach, gdzie jest zakłamanie wiary, jest też zakłamanie natury: tam uważa się za rzecz świętą, że mężczyźni przywdziewają suknię kobiecą i przyjmują kobiece sposoby zachowania się. Dlatego Prawo mówi, że nieczysty jest dla Pana każdy mężczyzna, który nosi ubiór kobiecy.
[…] Jak bardzo zaś jest haniebne, gdy mężczyzna wykonuje prace kobiece! Niech więc także rodzą, niech znoszą bóle rodzenia ci, którzy kręcą loki jak kobiety! Jednakże one nakładają zasłonę, ci zaś prowadzą wojnę. Niech mają usprawiedliwienie ci, którzy zachowują ojczyste zwyczaje — zawsze jednak pozostają one barbarzyńskie — tak jak Persowie, Goci, Ormianie; ale przecież natura jest ważniejsza niż ojczyzna.
Cóż powiemy o innych, którzy myślą o wykorzystaniu tego dla rozpusty, tak iż mają na swej służbie młodzieńców z kręconymi lokami i ozdobionych naszyjnikami, ci z zapuszczoną brodą, tamci z rozpuszczonymi włosami? Nic dziwnego, że nie dochowuje się czystości tam, gdzie nie zachowuje się rozróżnienia płci. W tej kwestii oczywiste są pouczenia natury, jak mówi Apostoł: Czy wypada, aby kobieta z odkrytą głową modliła się do Boga? Czyż sama natura nie poucza nas, że hańbą jest dla mężczyzny nosić długie włosy, podczas gdy dla kobiety jest to właśnie chwałą? Włosy bowiem zostały jej dane za okrycie (1 Kor 11,13-15).
Przedstaw te rzeczy tym, którzy cię o nie pytali.
Św. Ambroży z Mediolanu, List XV, Listy, t. 1, Wydawnictwo m, Kraków., s. 128-130.
