„Kościół dziennikarzy, a Kościół prawdziwy – dwie rzeczywistości” – to temat panelu dyskusyjnego, współorganizowanego przez Instytut Piotra Skargi podczas prestiżowej wrocławskiej imprezy kulturalnej „Noc kościołów”.
M.in. o zwiększaniu się społecznej świadomości odnośnie tego, jak media wpływają na rzeczywistości, o naiwności wobec mainstreamowych mediów, roli mediów katolickich i internetu mówili podczas spotkanie dr Tomasz Korczyński, adiunkt Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i red. Mateusz Ziomber z portalu PCh24.pl. Panel odbył się 20 czerwca.
Wesprzyj nas już teraz!
„Lata dwudzieste XX w. to czas, gdy myślano, że media oddziałują na odbiorcę na zasadzie bodziec-reakcja. To, co jest przekazywane to jest przyjmowane – mówił podczas wprowadzenia do tematu dr Korczyński. – W latach trzydziestych dostrzeżono, że istnieją filtry, które – jeśli są dobrze usytuowane – sprawiają, że wpływ mediów na człowieka nie jest tak silny.
Tymi filtrami są: struktura osobowa jednostki (czyli m.in. osobowość, umiejętności motywacyjne i umiejętności uczenia się; gdy osobowość jest mocno ukonstytuowana, treści medialne nie mają na nią takiego wpływu) i tzw. krąg społeczny (czyli rodzice, rodzeństwo, krewni, przyjaciele, znajomi).
Hasła – etykiety
Dyskutanci, mówili o obrazie Kościoła w mediach głównego nurtu i obrazie pojawiającym się w mediach katolickich – od dużych i znaczących, na miarę Radia Maryja, po media parafialne – poprzez które objawia się żywotność religijna polskiego społeczeństwa. O tym, że ci, którzy poglądowo są w mniejszości czyli media o poglądach lewicowych i antykatolickich, dzięki posiadaniu mikrofonów i kamer zyskują władzę wobec ludzi. Podkreślali, że aby zachować równowagę wobec lansowanych poglądów, dobrze jest zrobić rozpoznanie: co mówi lewa a co prawa strona.
„Ksiądz-pedofil”, „Kościół – siła obca, złowroga i totalna” – takie hasła lub przekonania odnośnie Kościoła przeważają w głównym nurcie. „Obszar współczesnej technologii medialnej ma władzę nad umysłami – mówił dr Tomasz Korczyński. – To nie tylko koncepcja orwellowska czy teoria propagandy III Rzeszy, to współczesne doświadczenie.” Przykład? Jeden z najbardziej bulwersujących. Wystarczy wstukać w wyszukiwarce hasło „ksiądz”, a wyskoczy mnóstwo odnośników do „ksiądz-pedofil”. Dr Korczyński w kontekście tego przykładu zwracał uwagę na dysproporcje w wybieraniu tematów. Mówił, że dla głównych mediów niewiele wydaje się znaczyć to, że w Polsce mamy aż 1o tysięcy parafii i ok. 40 tysięcy kościołów, w których na co dzień pracują kapłani, będący cichymi herosami służącymi ludziom. Główne media nie mówią o nich i o wielu innych dobrych sprawach. Mówią za to o dziesięciu może księżach, którzy dostali się do owczarni jak wilki i – poprzez pedofilię – niszczą Kościół od środka.
– Dwa punkty odniesienia: obraz Kościoła, który buduje się w tych mediach i obraz naszego osobistego doświadczenia często się od siebie różnią – podkreślał red. Mateusz Ziomber.
Relacja jak szczepienie
Dyskutanci rozmawiali też o tych kapłanach, którzy spełniają określone oczekiwania mainstreamu – czy to dla blasku fleszy czy też dając się w swojej naiwności wykorzystać. Zwrócili uwagę na te działania mediów, których efektem bywa rozłam w środowiskach kościelnych (tak jak podczas relacji medialnych, które wpłynęły na to, że jedni stanęli po stronie abpa Hosera, drudzy – po stronie księdza). Przeciwstawia się księży biskupom, biskupów z prawej strony, biskupom bardziej postępowym, papieża – biskupom itd. Prelegenci, mówiąc o zjawiskach, szukali rozwiązań.
– Jest ważne, by poznawać mechanizmy funkcjonowania mediów – mówił red. Ziomber. – Z drugiej strony nie należy popadać w pokusy, polegające na przeszacowaniu znaczenia mediów.
– Najważniejsze, by rodzice zobaczyli, że mają dzieci i odwrotnie. Żeby dziadkowie byli blisko wnuków i np. brali ich na Msze św. – mówił dr Tomasz Korczyński. – Jeśli rodzice i dziadkowie zasłonią monitory telewizyjnej i zaproszą do dyskusji ważnej a nie płytkiej, młodzi będą z nimi rozmawiać, nawiążą osobisty kontakt. Ważne, byśmy budowali relacje oparte na osobistej wolności – bo to w poszukiwaniu spełnienia tej potrzeby młodzi uciekają w medialny świat.
Rozmówcy w dyskusji w sposób przystępny uporządkowali pojęcia i spojrzenie na przedstawicieli mediów różnych kategorii, pozostawiając w odbiorcach świadomość, że obraz Kościoła w mediach głównego nurtu niekoniecznie musi być obrazem prawdziwym.
Dzień wcześniej, 20 czerwca w parafii Niepokalanego Serca NMP w Wałbrzychu udział w panelu pod tym samym tytułem wzięli – oprócz dr Tomasza Korczyńskiego – redaktorzy Łukasz Karpiel i Krystian Kratiuk.
Dorota Niedźwiecka
Fot. Dorota Niedźwiecka
