Orban przeprosił Izrael za grzech Horthyego i narodu węgierskiego z II wojny światowej
Węgierski premier Victor Orban w „bezprecedensowym oświadczeniu” – jak podkreśla izraelski dziennik „Times of Israel” – we wtorek „przyznał się” do „grzechu” niezapewnienia ochrony Żydom w czasie II wojny światowej, starając się tłumić kontrowersje w związku z jego niedawnym uznaniem dla przywódcy z czasów wojny i sojusznika Hitlera, regenta Miklosa Horthyego.
Wesprzyj nas już teraz!
Stojący obok premiera Benjamina Netanjahu węgierski przywódca obiecał także „politykę zerowej tolerancji” wobec antysemityzmu. – Zdajemy sobie sprawę z faktu, że mamy za sobą bardzo trudny rozdział historii. Pragnę jasno powiedzieć, że rząd Węgier w poprzednim okresie popełnił błąd, nawet popełnił grzech, nie chroniąc obywateli Węgier na Węgrzech – mówił Orban.
– Chciałbym jasno powiedzieć, że jesteśmy przekonani, iż obowiązkiem węgierskiego rządu jest zapewnienie ochrony swoim obywatelom bez względu na miejsce ich narodzin i pochodzenie – dodał.
W roku 1938 węgierskie władze wprowadziły antysemickie prawa, które wzorowały się na niemieckich ustawach norymberskich. W 1944 roku na Węgrzech rozpoczęła się masowa deportacja Żydów do niemieckiego obozu w Oświęcimiu. Wskutek deportacji lub masakr na węgierskiej ziemi zginęło około 600 tys. Żydów.
Orban podkreślił, że Węgry nie spełniły swojego zobowiązania wobec obywateli podczas II wojny światowej „zarówno moralnie, jak i w inny sposób”. – I to jest grzech, ponieważ postanowiliśmy wtedy, zamiast chronić społeczność żydowską, współpracować z nazizmem – ubolewał. Zapewnił również, że to jest coś, co nigdy nie może się powtórzyć, i że węgierski rząd w przyszłości musi chronić wszystkich swoich obywateli.
Węgierscy urzędnicy wskazują, że po raz pierwszy Orban nawiązał do działań Horthyego, określając je „grzechem”.
Minister finansów Izraela Jair Lapid, który wezwał Netanjahu, aby anulował zaplanowaną podróż, chyba że Orban przeprosi, z zadowoleniem przyjął oświadczenie lidera węgierskiego rządu, ale powtórzył oburzenie wobec wcześniejszych pochwał Orbana dla Horthyego.
– Musimy wyraźnie stwierdzić: Węgry odgrywały znaczącą rolę w nazistowskiej maszynie zagłady i czynnie angażowały się w mordowanie Żydów, w tym w wymordowanie mojej rodziny – stwierdził Lapid. – Państwo Izrael jest silnym i suwerennym krajem i musimy walczyć z rosnącymi przejawami antysemityzmu w Europie, które pochodzą zarówno z lewej, jak i prawej strony. Kiedy premier w Europie mówi, że antysemita jest „wyjątkowym mężem stanu”, nie możemy milczeć. To jest nasza moralna odpowiedzialność wobec milionów, którzy zostali zamordowani w Holokauście – dodał.
Podczas wspólnego spotkania z Netanjahu, Orban podkreślił, że dzisiejsza „skromna” węgierska mniejszość żydowska ma zapewnioną ochronę przez państwo węgierskie i władza stosuje politykę „zero tolerancji przeciwko wszelkim formom antysemityzmu”.
– Mamy renesans żydowskiego życia na Węgrzech – dodał Orban. – I to jest coś, z czego jesteśmy dumni. Uważamy, że renesans żydowskiego życia jest znaczącym wkładem we wspólne osiągnięcia węgierskiego narodu – tłumaczył.
Orban pochwalił Netanjahu za jego patriotyzm, dodając, że jest to klucz do sukcesu Izraela. Węgierski przywódca przekonywał, że w dzisiejszym świecie trzeba o wszystko walczyć i Izrael uczy świat, że jeśli się nie walczy, to się ginie.
Netanjahu komentując słowa Orbana powiedział, że go „uspokoił” i bardzo docenia zapewnienia przywódcy węgierskiego o ochronie mniejszości żydowskiej na Węgrzech, a także podziękował za węgierskie wsparcie dla polityki Izraela na forum międzynarodowym.
Jednocześnie izraelski premier podkreślił, że „na Węgrzech narodził się nowoczesny syjonizm – ruch, który doprowadził do powstania współczesnego państwa żydowskiego, ponieważ na Węgrzech narodził się nasz współczesny Mojżesz, Teodor Herzl”.
Dodał, że najprawdopodobniej nie można byłoby myśleć o państwie żydowskim, dzisiejszym Izraelu, jeśli nie narodziny w 1860 r. na terenie Węgier Herzla, który przewidział odrodzenie państwa żydowskiego i wielkie wyzwania. Netanjahu mówił, że planuje odwiedzić miejsce, w którym kiedyś stał dom Herzla.
Obaj przywódcy podpisali dwustronne umowy o współpracy kulturalnej i w zakresie innowacji oraz nowych technologii. We wtorek Netanjahu spotkał się także z liderami Grupy Wyszehradzkiej. Wziął udział w forum gospodarczym, w którym uczestniczyło kilkadziesiąt izraelskich firm i ponad 100 węgierskich przedsiębiorstw z sektora cyber, high-tech, rolnictwa, przemysłu farmaceutycznego. W środę obaj premierzy mieli odwiedzić Synagogę Dohany Street i spotkać się z przywódcami społeczności żydowskiej.
Była to pierwsza od 30 lat wizyta szefa izraelskiego rządu na Węgrzech.
Źródło: timesofisrael.com
AS
