Instytut Ordo Iuris opublikował analizę prawną dotyczącą odpowiedzialności Białorusi za szantaż migracyjny. W obszernej analizie prezesa Instytutu adw. Jerzego Kwaśniewskiego możemy przeczytać, że migranci powinni zażądać od Białorusi zadośćuczynienia za krzywdę wskutek ich instrumentalizacji; nie ma bowiem wątpliwości, że Mińsk czynnie angażuje się w organizację wzmożonej fali migracyjnej.
1. Pod koniec maja 2021 prezydent Aleksander Łukaszenka oświadczył, że Białoruś odmawia ochrony Europy przed nielegalną migracją, handlem narkotykami i przemytem, ponieważ z powodu sankcji nie ma na to siły ani pieniędzy.
2. Białoruś jest czynnie zaangażowana w organizację wzmożonej fali migracyjnej i pomoc migrantom w przejściu przez jej terytorium do granicy z Polską. W ruch migracyjny zaangażowane jest państwowe biuro podróży Centrkurort, przez ostatnie miesiące znacząco wzmożony został ruch lotniczy pomiędzy krajami pochodzenia migrantów a Mińskiem.
Wesprzyj nas już teraz!
3. Rzecznik Komisji Europejskiej podkreślał, że „stanowczo odrzucamy próby instrumentalizacji ludzi do celów politycznych. Nie możemy zaakceptować jakichkolwiek prób podżegania lub przyzwolenia na nielegalną migrację do Unii Europejskiej przez państwa trzecie”. Komisarz Unii Europejskiej ds. spraw wewnętrznych Ylva Johansson stwierdziła, że „obszar na granicy Polski i Białorusi nie jest sprawą migracyjną, to część agresji Łukaszenki przeciwko Polsce, Litwie i Łotwie, z celem destabilizacji UE” oraz wskazywała, że „reżim Łukaszenki używa instrumentalnie migrantów by wywierać polityczną presję i wspiera ich w przekraczaniu granicy litewskiej”.
4. Działania Białorusi stanowią politycznie motywowane prokurowanie migracji – tzw. szantaż migracyjny. Zjawisko badane i opisane w politologii (m. in. przez K. Greenhill) szczególnie od czasu prokurowanej migracji z Syrii od 2016 roku.
5. Długofalowy, instytucjonalny oraz normatywny sprzeciw wobec politycznie motywowanych prokurowanych migracji jest niezbędny dla utrwalenia systemu norm międzynarodowego prawa humanitarnego oraz systemu praw człowieka. Alternatywą jest bowiem niepożądane z perspektywy humanitarnej zaostrzanie regulacji azylowych i imigracyjnych oraz ograniczanie wyraźnych zobowiązań państw do ochrony najbardziej wrażliwych grup ludności.
6. Prokurowane migracje prowadzą wprost do zagrożeń humanitarnych, wystawiają zinstrumentalizowane grupy ludności na zagrożenie. Jednocześnie celem tego działania jest destabilizacja wewnętrzna i zewnętrzna państwa padających ofiarami prokurowanej migracji, a zatem zamiarem państwa sprawcy objęte jest stworzenie zagrożenia dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. To zaś daje legitymizację do działania Radzie Bezpieczeństwa ONZ.
7. Prokurowana migracja narusza uznaną przez prawo międzynarodowe zasadę nieinterwencji i stanowi akt międzynarodowo bezprawny, rodząc międzynarodową odpowiedzialność Białorusi.
8. Państwa dotknięte skutkami szantażu migracyjnego uprawnione są do żądania od Białorusi: zaprzestania prokurowania migracji, wdrożenia prawnych i organizacyjnych środków gwarantujących zaprzestanie prokurowanej migracji, reparacji obejmujących zwrot kosztów poniesionych w związku z szantażem migracyjnym, takich jak koszty wzmożonej kontroli granic, osobowe i rzeczowe, w tym koszty umocnień granicznych.
9. Migranci uprawnieni są do żądania od Białorusi zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek ich instrumentalizacji w procesie prokurowanych migracji i szantażu migracyjnego.
Cała analiza dostępna jest na stronie Instytutu Ordo Iuris – tutaj.
Źródło: ordoiuris.pl
Pach
