Papież Franciszek nakazał przegląd instrukcji Liturgiam Authenticam z 28 marca 2001 r., wydanej przez Kongregację ds. Kultu Bożego. Instrukcja zalecała tłumaczom tekstów liturgicznych, przekładających je z łaciny na języki narodowe, wierne oddawanie treści autentycznej liturgii.
Głównym punktem zawartym w instrukcji było zalecenie, by nie zniekształcać znaczenia oryginalnych tekstów łacińskich i nie używać na przykład „języka inkluzywnego”, lecz stosować terminy dokładnie określające płeć. Albo nie używać liczby mnogiej tam, gdzie zgodnie z łaciną stosowana jest liczba pojedyncza np. w nicejskim wyznaniu wiary.
Wesprzyj nas już teraz!
Instrukcja Liturgiam Authenticam w momencie jej wydania postrzegana była przez wielu jako dokument wymierzony w poprawne politycznie przekłady tekstów liturgicznych, a także jako dezaprobata wobec prac Międzynarodowej Komisji ds. Języka Angielskiego w Liturgii (ICEL), której tłumaczenia pozbawiały liturgię i teksty Pisma św. poczucia sacrum.
Papież Franciszek tuż przed Bożym Narodzeniem powołał komisję, która ma się zająć kwestią liturgicznych przekładów i określić, jaki poziom decentralizacji powinien istnieć w Kościele.
Papieska komisja mieszana obejmuje biskupów ze wszystkich kontynentów. Co istotne, Franciszek mianował jej szefem abp Arthura Roche, sekretarza Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Angielski arcybiskup jest obecnie drugą najważniejszą osobą kongregacji. Reprezentuje „bardziej otwarte” podejście do kwestii liturgicznych niż prefekt kard. Robert Sarah.
Watykan nie przedstawił na razie szczegółowego składu komisji, której członkowie już wkrótce się spotkają. „Vatican Insider” podaje, że Franciszek miał dwa główne powody przemawiające za jej utworzeniem. Papież chce dać większe uprawnienia i obciążyć większą odpowiedzialnością za sprawy Kościoła konferencje biskupów w poszczególnych krajach. Potwierdził to wyraźnie w swoim dokumencie programowym „Evangelii Gaudium”, pisząc:
„Sobór Watykański II stwierdził, że podobnie jak w dawnych patriarchalnych kościołach, konferencje episkopatów uważają, że powinny przyczyniać się na wiele sposobów do realizacji kolegialnego ducha”.
Ojciec Święty dodał, że episkopaty nie mogą w pełni realizować swojej władzy i dlatego konieczna jest decentralizacja w Kościele.
W tym kontekście pojawia się pytanie – zauważa „Vatican Insider” – jaka będzie rola biskupa Rzymu dla zachowania jedności w Kościele, zważywszy, że liturgia rytu rzymskiego jest podstawą jedności w Kościele Rzymskokatolickim. Na to pytanie będzie miała odpowiedzieć nowo powołana komisja.
Drugim powodem zwołania komisji jest „niezadowolenie z tłumaczenia Mszału Rzymskiego zgodnego z instrukcją „Liturgiam Authenticam” niektórych episkopatów”. Są biskupi uważający, że tłumaczenia są „zbyt sztywne”.
Abp Roche, pełniący przez 10 lat funkcję szefem Międzynarodowej Komisji Języka Angielskiego w Liturgii, zwracając się do kanadyjskiej Konferencji Biskupów Katolickich we wrześniu 2014 roku powiedział, że zasadnicza różnica między „Comme le Prévoit” (1969), który reguluje pierwsze tłumaczenia ksiąg liturgicznych po Soborze Watykańskim II (1962-65) i „Liturgiam Authenticam” z 2001 r. jest taka, iż „Stolica Apostolska w jej wytycznych zdecydowała się na zmianę zasady przewodniej tłumaczenia z „dynamicznej lub funkcjonalnej równoważności” przyjętej w 1969 roku na rzecz zasady „formalnej równoważności” w roku 2001″.
Nowa komisja powołana przez Franciszka dokona przeglądu „formalnej równoważności” wymagającej od tłumacza znajomości znaczeniowej słów w różnych kulturach. W oparciu o tę wiedzę tłumacz pisze tekst przekładu starając się w jego formie odzwierciedlać tekst oryginalny poprzez m.in. zachowanie stylu, gramatyki i słownictwa oryginału. Często taki przekład wymaga wielu przypisów w celu właściwej interpretacji tekstu pierwotnego. Wierne tłumaczenie liturgicznych tekstów łacińskich wzmacnia jedność Kościoła.
Przyjęcie tzw. dynamicznej równoważności – wg krytyków – sprzyjało „protestantyzacji” liturgii, w której pojawiło się wiele „błędów,” godzących w samą doktrynę Kościoła.
Źródło: lastampa.it.
AS.
