Można powiedzieć, że w dniach 26 – 29 września papież Franciszek odwiedza centrum europejskiego Zachodu – Luksemburg i Belgię. Podróż jest pełna symboli kluczowych dla zrozumienia jego pontyfikatu.
Oficjalną okazję stanowi 600. rocznica założenia uniwersytetu w Leuven (dziś funkcjonuje jako dwie placówki). To właśnie ta uczelnia jest matecznikiem teologii wyzwolenia, która uformowała papieża Franciszka.
W Leuven studiowali ojcowie założyciele latynoamerykańskiego błędu: Gustavo Gutiérrez i Leonardo Boff. Ten drugi nawet w ocenie posoborowej hierarchii kościelnej przekroczył granice ortodoksji, otrzymywał kary. W końcu w 1992 roku zrzucił habit. Franciszek w pewnym sensie zrehabilitował Boffa – korzystał chętnie z jego myśli teologicznej, zwłaszcza przy okazji tworzenia takich dokumentów jak Laudato si’ czy Querida Amazonia. Boff w ostatnich latach rozwijał nową wersję teologii wyzwolenia, opartą o ekologizm.
Wesprzyj nas już teraz!
Franciszek odprawi główną mszę święta 29 września, kiedy Kościół obchodzi Światowy Dzień Migrantów i Uchodźców. Zrobi to w Belgii, kraju targanym rosnącymi konfliktami etnicznymi i od lat prowadzącym samobójczą politykę migracyjną. Dla Franciszka polityka ta może być jednak wzorowa: w końcu nakazał ostatnio wszystkim biskupom przepraszać za grzechy przeciwko migrantom.
Co więcej najbardziej kojarzoną postacią belgijskiego Kościoła ostatnich lat jest kard. Godfried Danneels, zmarły w 2019 roku. Danneels jest zamieszany w tuszowanie skandali seksualnych w Belgii, ale najważniejsze jest coś innego. W 2013 roku to właśnie on, jako jeden z prominentnych członków grupy Sankt Gallen, odegrał przemożną rolę w montowaniu koalicji wyborczej na rzecz Jorge Mario Bergoglia.
W Luksemburgu papież spotka się z kolei z kard. Jean-Claude Hollerichem. Znają się dobrze; Hollerich to relator generalny Synodu o Synodalności i dziś de facto prawa ręka papieża w dziele „modernizacji” katolicyzmu, zwłaszcza w Europie. Hollerich jest całkowicie oddany ideom reformatorskim; te idee zresztą go uformowały – to wierny czytelnik dzieł Karla Rahnera. Dla zrozumienia Franciszka Hollerich to postać kluczowa.
W pierwszej połowie września Franciszek odwiedził Indonezję, Papuę-Nową Gwineę, Timor Wschodni i Singapur. W pewnym sensie była to symboliczna pielgrzymka na globalne Południe. Odwiedzając Luksemburg i Belgię papież składa wizytę na globalnym Zachodzie. Obie podróże mogłyby stanowić w tym sensie zwieńczenie jego posługi. Na to się jednak chyba jeszcze nie zanosi; w końcu lada chwila rozpocznie się główny akt całego pontyfikatu – Synod o Synodalności.
Paweł Chmielewski
