Patriarcha Grzegorz III Laham, zwierzchnik grecko-katolickiego Kościoła melchickiego, obchodzi dziś 80. urodziny. Jest on jednym z najwyższych katolickich dostojników na Bliskim i Środkowym Wschodzie, przewodniczącym Zgromadzenia Syryjskich Hierarchów Katolickich, swoją siedzibę ma w Damaszku. Ostatnio odwiedził Polskę na zaproszenie Sekcji Polskiej Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKwP).
Grzegorz III urodził się 15 grudnia 1933 w syryjskim mieście Daraya jako Lutfi Laham. W wieku 10 lat wstąpił do seminarium salwatorianów w ich klasztorze Świętego Zbawiciela w Szuf (Shouf) koło Sydonu w Libanie. W późniejszych latach studiował filozofię i teologię. W 1949 roku złożył pierwsze śluby zakonne, a w 1952 – śluby wieczyste. Po studiach w Rzymie przyjął 15 lutego 1959 w Grottaferrata święcenia kapłańskie w obrządku greckim. W 1961 roku obronił doktorat z eklezjologii Kościołów Wschodu w Papieskim Instytucie Wschodnim, a w rok później założył pierwszy wydawany po arabsku periodyk zajmujący się zagadnieniami Kościołów Wschodu i ruchu ekumenicznego – „ Al-Wahadat” („Jedność w Wierze”).
Wesprzyj nas już teraz!
Po powrocie do Libanu objął kierownictwo Wyższego Seminarium Świętego Zbawiciela księży salwatorianów, w latach 1966-1969 był wykładowcą teologii, liturgiki oraz studiów wschodnich w Dżejcie (Jeita) koło Bejrutu.
W 1974 r., gdy władze Izraela aresztowały melchickiego arcybiskupa Jerozolimy, Hilarego Capucci, ks. Laham został mianowany wikariuszem melchickiego patriarchy Jerozolimy, a 9 września 1981 r. – tytularnym arcybiskupem Tarsu dla greków-melchitów (sakrę otrzymał 27 listopada tegoż roku). Od 1997 roku arcybiskup Laham był administratorem patriarchalnym w eparchii (archidiecezji) Galilei. Synod Grecko-Melchickiego Kościoła Katolickiego wybrał go 29 listopada 2000 r. „patriarchą Antiochii i całego Wschodu, Aleksandrii i Jerozolimy” i wtedy przyjął imię Grzegorz III. Jan Paweł II przyjął go do „wspólnoty kościelnej”, czyli zatwierdził ten wybór, 5 grudnia 2000 r. Od tego czasu jego pełny tytuł brzmi: „Patriarcha miast Antiochii, Aleksandrii i Jeruzalem, Cylicji, Syrii, Iberii, Arabii, Mezopotamii, Pentapolis, Etiopii, całego Egiptu i całego Wschodu, Ojciec Ojców, Pasterz Pasterzy, Biskup Biskupów, Trzynasty spośród Świętych Apostołów”.
W Roku Wielkiego Jubileuszu 2000 towarzyszył papieżowi Janowi Pawłowi II w jego pielgrzymce do Ziemi Świętej. W listopadzie tegoż roku sympozjum biskupów obrządku wschodniego w Jerozolimie wybrało 66-letniego wówczas Lahama następcą 92-letniego Maksyma V Hakima. W czerwcu 2001 roku Syrię odwiedził Jan Paweł II. W swoim życiu kapłańskim Grzegorz III Laham przez 25 lat pracował w Jerozolimie. Tam zetknął się z różnorodnymi, prowadzonymi przez Kościół, projektami pracy socjalnej, oświatowej i ochrony zdrowia.
Jeszcze jako młody ksiądz założył w wioskach w diecezji Sydonu sieć „ośrodków dla młodych dziewcząt”, udzielających im bieżącej opieki. Natomiast wspólnie z dwoma innymi salwatorianami zbudował w Salije (Salhieh) koło Sydonu „Centrum Opieki nad Chłopcami” – schronisko dla sierot, szkołę handlową dla chłopców i ośrodek pracy z młodzieżą. W latach pracy w Jerozolimie założył ośrodek studiów religijnych, który później przerodził się w zamiejscowy wydział Uniwersytetu Betlejemskiego. W 1976 roku założył przy tym ośrodku wielojęzyczną Bibliotekę Orientalną, która miała służyć pielgrzymom informacją o Kościołach Wschodu, oraz Fundusz Studencki, wspomagający ubogich studentów. Jako arcybiskup w Jerozolimie Laham prowadził wiele przedsięwzięć mających na celu pomoc dla jej najbiedniejszych mieszkańców. Założył w Jerozolimie Fundusz Pomocy Rodzinom dla rodzin z biedniejszych zakątków diecezji.
Patriarcha jest Duchowym Protektorem Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu Świętego Łazarza z Jerozolimy, oraz Protektorem i Wielkim Mistrzem Patriarchalnego Zakonu Św. Krzyża Jerozolimskiego. Jest Kapelanem Wielkiego Krzyża Świętego Wojskowego Konstantyńskiego Zakonu Świętego Jerzego (najstarszego chrześcijańskiego zakonu rycerskiego), którego obecnym wielkim mistrzem jest J.K.W. Ferdynand de Bourbon-Siciles, książę Castro, tytularny Król Obojga Sycylii. Grzegorz III Laham jest autorem wielu publikacji z zakresu teologii i dziedzin pokrewnych, z których najbardziej znane to „Wprowadzenie do obrzędów Kościoła Wschodu i ich symboliki”, „Głos pasterza – duchowość wschodniej liturgii”, „Życie patriarchy Germana Adama”, „Kościół melchicki na Soborze Watykańskim II”. Przetłumaczył także na angielski i niemiecki historię Kościoła melchickiego.
Greckokatolicki Kościół Antiochii, Jerozolimy i Aleksandrii, zwany tez melchickim (od arabskiego słowa „melik” lub „malik” – króla, czyli „wierni królowi-władcy Bizancjum”) liczy ok. 3 mln wiernych na Bliskim Wschodzie, w Europie, Ameryce i Australii. Melchici uważają się za pierwotny Kościół w Ziemi Świętej i w prostej linii – za duchowych potomków i spadkobierców pierwszej wspólnoty chrześcijańskiej w Jerozolimie i Galilei. Są największym Kościołem w Ziemi Świętej.
KAI
mat
