„Przemoc domowa” zamiast „przemocy w rodzinie” to najważniejsza, zdaniem instytutu Ordo Iuris, pozytywna zmiana zawarta w projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu patologicznym zachowaniom wobec bliskich. Propozycja zawiera jednak także pułapki.
Projekt umieszczono na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Do pozytywnych zmian należy modyfikacja tytułu ustawy z „o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie” na „o przeciwdziałaniu przemocy domowej”. Wielokrotnie postulował o to Instytut Ordo Iuris. Oznacza to odejście od utożsamiania przemocy domowej z rodziną. Pojęcie „przemocy w rodzinie” nie tylko nie występuje w prawie międzynarodowym i ustawodawstwie innych krajów, ale, przede wszystkim, jest niezgodne ze stanem faktycznym. Według dostępnych danych, do większości przypadków przemocy dochodzi bowiem w związkach nieformalnych, wskazuje prawnicza organizacja.
Wesprzyj nas już teraz!
Z kolei wątpliwości pojawiają się w odniesieniu do definicji przemocy domowej. Dla właściwego skierowania działań służących przeciwdziałaniu przemocy niezbędna jest bowiem właściwa definicja tego zjawiska.
– Niestety, przyjęta w obowiązującej ustawie definicja przemocy ma charakter tak szeroki i nieostry, że za przemoc może być uznane w zasadzie każde umyślne bezprawne działanie lub zaniechanie na szkodę osoby doznającej przemocy domowej. Przy tak nieostrych kryteriach, organa władzy publicznej uzyskują możliwość nadmiernego, a w rzeczywistości arbitralnego ingerowania w chronioną konstytucyjnie sferę autonomii życia rodzinnego. Projekt utrwala zatem błędy obecne w tym zakresie w obowiązującej ustawie – podkreśla adwokat Rafał Dorosiński z zarządu Ordo Iuris.
Z tego względu instytut proponuje, by przemoc domową definiować jako „jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie naruszające prawa osoby doznającej przemocy domowej, stanowiące czyn zabroniony, skierowane przeciwko życiu, zdrowiu, nietykalności cielesnej, wolności lub mieniu”.
Ponadto, projekt przewiduje, iż za sprawcę przemocy domowej należy uważać także „osobę, co do której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową wobec osoby doznającej przemocy domowej”. Według Ordo Iuris, przyjmując taką konstrukcję przepisu, niejako stwierdza się sprawstwo już w momencie pojawienia się podejrzenia. Może to budzić poważne wątpliwości z punktu widzenia zgodności z fundamentalną zasadą domniemania niewinności wyrażoną m.in. w Konstytucji RP oraz Kodeksie postępowania karnego.
Projekt, po zakończeniu konsultacji społecznych, znajduje się obecnie na etapie opiniowania.
Źródło: Ordo Iuris
RoM