Komisja Europejska wydała wytyczne dla krajów UE dotyczące koordynacji polityki gospodarczej w związku z dramatycznym pogorszeniem sytuacji ekonomicznej. Mają one pomóc w budowaniu społeczeństwa ekologicznego i cyfrowego.
Jesienią Bruksela skorygowała ocenę sytuacji gospodarczej za ten rok i zmieniła wytyczne odnośnie koordynacji polityki gospodarczej w 2023 r. Oceniono, że „po silnym ożywieniu w pierwszej połowie roku gospodarka UE weszła obecnie w znacznie trudniejszą fazę. Szybkie i dobrze skoordynowane działania polityczne podczas pandemii COVID-19 przynoszą efekty, ale wskutek rosyjskiej inwazji na Ukrainę przed UE stoją liczne i złożone wyzwania. Rekordowo wysokie ceny energii, wysokie stopy inflacji, niedobory dostaw, zwiększone poziomy zadłużenia i rosnące koszty finansowania zewnętrznego wpływają na działalność gospodarczą i zmniejszają siłę nabywczą gospodarstw domowych”.
Te wyzwania wymagają ściślejszej koordynacji polityki, by zapewnić „odpowiednie i przystępne cenowo dostawy energii, stabilność gospodarczą i finansową oraz ochronę gospodarstw domowych i przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansów publicznych”.
Wesprzyj nas już teraz!
UE koncentruje się przede wszystkim na „realizacji zielonej i cyfrowej transformacji”. Tegoroczna „analiza zrównoważonego wzrostu gospodarczego” kładzie nacisk na dalsze wzmocnienie koordynacji rekcji politycznych UE w celu złagodzenia negatywnych skutków skoku cen energii w perspektywie krótkoterminowej, dalsze „zwiększanie odporności społecznej i gospodarczej oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu w perspektywie średnioterminowej, przy utrzymaniu elastyczności w stawianiu czoła nowym wyzwaniom”. To podejście ma być zgodne z celami Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Cztery priorytety to: promocja zrównoważenia środowiskowego, wydajności, sprawiedliwości i stabilności makroekonomicznej „w celu wspierania konkurencyjnej zrównoważoności”.
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, którego budżet wynosi 723,8 mld euro w formie dotacji i pożyczek, ma zapewnić stały strumień inwestycji w europejskie przedsiębiorstwa, infrastrukturę i umiejętności oraz wesprzeć ambitny program reform do 2026 r.
Do tej pory Komisja zatwierdziła 26 krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności. Wypłaciła już ponad 135 mld euro.
W celu dalszego uniezależniania się od paliw z Rosji Bruksela przeznaczy z planu REPowerEU środki na „zwiększenie odporności systemów energetycznych UE i zapobieganie ubóstwu energetycznemu dzięki ukierunkowanym inwestycjom i reformom”.
Komisja oceniła zgodność projektów planów budżetowych na 2023 r. z zaleceniami Rady z lipca 2022 r. Zgodnie z nimi państwa członkowskie o niskim i średnim zadłużeniu powinny zapewnić, aby wzrost bieżących wydatków pierwotnych finansowanych ze środków krajowych był zgodny z celem dekarbonizacji gospodarki i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.
Państwom o wysokim zadłużeniu zalecono ostrożną politykę fiskalną, w szczególności ograniczenie bieżących wydatków finansowanych ze środków krajowych do poziomu poniżej średniookresowego wzrostu produktu potencjalnego.
Belgia, Portugalia, Austria, Litwa, Niemcy, Estonia, Luksemburg, Holandia, Słowenia i Słowacja mają wprowadzić niezbędne środki w ramach krajowej procedury budżetowej w celu zapewnienia pełnej zgodności ich budżetów na 2023 r. z zaleceniami Rady.
Po raz pierwszy Chorwacja ma przedstawić projekt planu budżetowego w związku z jej przystąpieniem do strefy euro 1 stycznia 2023 r.
W przypadku państw ze strefy euro zalecono: dalszą koordynację polityki fiskalnej w celu ograniczenia inflacji do średniookresowego docelowego poziomu Europejskiego Banku Centralnego wynoszącego 2 proc.; utrzymanie wysokiego poziomu inwestycji publicznych (w ten sposób UE ma zwiększać „odporność” społeczną i gospodarczą); wspieranie „zielonej” i cyfrowej transformacji; zapewnienie pomocy gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej z powodu kryzysu energetycznego, ale to wsparcie powinno być „racjonalne pod względem kosztów, tymczasowe i ukierunkowane na te gospodarstwa i przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji, w szczególności MŚP”.
Zaproponowano ustanowienie dwupoziomowego modelu ustalania cen energii, by przymusić do jej oszczędzania i zastosowanie „szeroko zakrojonych środków cenowych”. Wspomniano o ewentualności cen regulowanych za energię dla najuboższych.
KE proponuje, by w strefie euro wspierać dynamikę płac i rozwijać system wsparcia społecznego; zająć się problemem niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej; zapewnić skuteczne zaangażowanie partnerów społecznych w kształtowanie polityki i wzmocnić dialog społeczny; poprawiać otoczenie biznesowe i zachowywać stabilność makrofinansową.
KE analizuje także ryzyka potencjalnych zakłóceń równowagi makroekonomicznej, by wskazać państwa, w przypadku których potrzebne są szczegółowe oceny sytuacji, aby oszacować, czy występują w nich zakłócenia równowagi wymagające podjęcia działań politycznych.
W tegorocznym sprawozdaniu uznano, że szczegółowe oceny są potrzebne w przypadku aż 17 państw członkowskich: Cypru, Francji, Niemiec, Grecji, Włoch, Holandii, Portugalii, Rumunii, Hiszpanii i Szwecji (były one objęte szczegółową oceną sytuacji w poprzednim rocznym cyklu nadzoru w ramach procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej), a także Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Luksemburga i Słowacji (które w latach -2021-2022 nie były objęte szczegółową oceną sytuacji).
Bruksela twierdzi, że jeśli chodzi o wspólne sprawozdania o zatrudnieniu, to unijny rynek pracy miał „w pełni powrócić do normalnego stanu po pandemii COVID-19, wykazując dobre wyniki i przewyższając, od trzeciego kwartału 2021 r., poziomy zatrudnienia sprzed pandemii”. Jednak młodzi ludzie, kobiety i grupy szczególnie wrażliwe wymagają wsparcia, by wejść na rynek pracy. Odnosi się to także do migrantów.
Zaznaczono ponadto, że należy przekwalifikowywać pracowników, aby ograniczyć ryzyko wysokiego niedoboru siły roboczej i niedoboru kwalifikacji oraz wspierać zmianę zatrudnienia na zmieniających się rynkach pracy, zwłaszcza w kontekście „zielonej” i cyfrowej transformacji.
Bruksela utrzymuje, że pomimo ogromnego zadłużenia państw członkowskich, będą one w stanie spłacić zaciągnięte pożyczki. W sprawozdaniach z nadzoru po zakończeniu programu dotyczących Irlandii, Grecji, Hiszpanii, Cypru i Portugalii stwierdzono, że wszystkie pięć państw członkowskich zachowuje zdolność do spłaty swojego zadłużenia.
Uznano, że Grecja podjęła niezbędne działania w celu wypełnienia swoich zobowiązań, pomimo trudnych okoliczności. Uznanie to pozwoli na uruchomienie ostatniej transzy warunkowych (tj. uzależnionych od prowadzenia odpowiedniej polityki) środków okołozadłużeniowych uzgodnionych w czerwcu 2018 r.
KE dokonuje semestralnego przeglądu polityki gospodarczej i zatrudnienia w celu lepszej jej koordynacji w ramach UE i wykrywania potencjalnych zagrożeń oraz reagowania na nie. Oceny semestralne uruchomiono w 2011 r..
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności jest centralnym elementem NextGenerationEU, który obejmuje pożyczki i dotacje w wysokości 723,8 mld euro na wsparcie reform i inwestycji w UE. Ma złagodzić negatywne implikacje lockdownów i zapewnić realizację celów zgodnych z paradygmatem zrównoważonego rozwoju. Gospodarka i społeczeństwo ma być „bardziej zrównoważone, odporne i lepiej przygotowane na wyzwania i możliwości związane z zieloną i cyfrową transformacją”.
Źródło: ec.europa.eu
AS
PE zatwierdził „dyrektywę genderową”. Na razie chodzi o kobiety w spółkach, wkrótce także i o LGBT
