Sąd Okręgowy w Przemyślu uwzględnił odwołanie od decyzji wójta Gminy Przeworsk, zakazującej manifestacji rolników na autostradzie A4.
Początkowo wójt zgodził się na zgromadzenie, jednak później zakazał jego przeprowadzenia w części dotyczącej organizacji blokady autostrady. Rolnik organizujący manifestację złożył w tej sprawie odwołanie do sądu w Przemyślu.
Prawnicy Ordo Iuris, którzy reprezentowali organizatora, wskazywali na naruszenie przez wójta przepisów Konstytucji RP i aktów prawa międzynarodowego, poprzez nieuzasadnione i nieproporcjonalne ograniczenie wolności zgromadzeń. Pełnomocnicy rolnika podkreślali też, że wójt błędnie ocenił, iż demonstracja narusza prawo karne.
Wesprzyj nas już teraz!
Sąd Okręgowy podzielił argumentację Ordo Iuris i uchylił decyzję o zakazie manifestacji.
Zawiadomienie o zgromadzeniu mającym się odbyć 20 marca wpłynęło do wójta Gminy Przeworsk 13 marca. Dotyczyło ono demonstracji na drodze nr 835 Gwizdaj – Gorliczyna oraz blokady autostrady A4. Dzień po zgłoszeniu, wójt przekazał wnioskodawcy informację o pozytywnym rozpatrzeniu zgłoszenia. Jednak 15 marca zapadła decyzja o zakazie organizacji zgromadzenia publicznego w części dotyczącej przeprowadzenia blokady autostrady A4. Od tej decyzji zostało złożone odwołanie do Sądu Okręgowego w Przemyślu.
18 marca w godzinach popołudniowych sąd poinformował o wyznaczeniu rozprawy w tej sprawie na godz. 9 następnego dnia. Szybkość postępowania wynikała z tego, że przepisy Prawa o zgromadzeniach określają specyficzny 24-godzinny tryb postępowania. Zgodnie z tym trybem, organizator zgromadzenia ma 24 godziny na złożenie odwołania od decyzji wójta, a następnie Sąd Okręgowy ma 24 godziny na rozpoznanie odwołania.
Pełnomocnicy organizatora z Instytutu Ordo Iuris zarzucali, że decyzja wójta narusza przepisy Konstytucji RP oraz Karty Praw Podstawowych UE i Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wskazywali przy tym na nieuzasadnione i nieproporcjonalne ograniczenie wolności zgromadzeń. Ponadto argumentowali, że organ, wydając skarżoną decyzję, naruszył przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach, błędnie uznając, że odbycie zgromadzenia narusza przepisy karne.
Prawnicy Ordo Iuris wskazywali, że wolność zgromadzania się i wolność stowarzyszania się jest gwarantowana na wszystkich poziomach, a zatem zarówno na poziomie narodowym (czyli państw członkowskich), jak i na poziomie ponadnarodowym – całej Unii Europejskiej. Jest to wolność, która stanowi jeden z podstawowych elementów demokratycznego państwa prawa i ustroju demokratycznego. Z uwagi na ten fakt, wszelkie ograniczenia wolności zgromadzeń powinny być traktowane jako wyjątek, a przesłanki umożliwiające zakaz przeprowadzenia zgromadzenia nie mogą być interpretowane rozszerzająco. W szczególności nie mogą opierać się wyłącznie na ogólnych prognozach, domysłach lub przypuszczeniach, a wykładnia art. 14 Prawo o zgromadzeniach uwzględniać musi wspomniane wartości i normy wyższego rzędu, wynikające z Konstytucji RP i przepisów prawa międzynarodowego. Co więcej, postępowanie, które uniemożliwia realizację wolności pokojowych zgromadzeń z powodu utrudnień w ruchu, jest sprzeczne z wykładnią art. 57 Konstytucji RP.
Ponadto, w ocenie prawników, wójt, uzasadniając decyzję o zakazie zgromadzenia, nie przeprowadził analizy, tylko wydał decyzję uwzględniającą żądanie Komendanta Powiatowego Policji, który w ogóle nie był uczestnikiem postępowania. Prawnicy w toku postępowania wskazywali również, że protesty rolników odbywają się od pewnego czasu w całym kraju i polegają na manifestacjach na drogach różnych kategorii (także autostradach). Dotychczasowe doświadczenia z tymi protestami przemawiają za przyjęciem pokojowego charakteru zgromadzeń, podczas których nie odnotowano jakichkolwiek szkód w mieniu lub zagrożenia zdrowia albo życia. Sąd Okręgowy w Przemyślu podzielił argumentację Ordo Iuris, uwzględnił odwołanie i uchylił zaskarżoną decyzję.
Postanowienie Sądu nie jest prawomocne. Wójtowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia do sądu apelacyjnego w terminie 24 godzin od jego wydania, a sąd apelacyjny takie zażalenie rozpoznaje także w terminie 24 godzin. Jednak, zgodnie z art. 16 ust. 6 Prawa o zgromadzeniach, postanowienie sądu pierwszej instancji podlega natychmiastowemu wykonaniu. Oznacza to, że, pomimo braku prawomocnego orzeczenia w tej sprawie, zaplanowane jutrzejsze zgromadzenie będzie mogło się odbyć.
Źródło: Ordo Iuris
TG
