Niedawno pisaliśmy o kurczeniu się we Francji ilości zabytków sakralnych. Kościoły, które są własnością państwa lub samorządów i przez to jedynie oddane w użytkowanie parafiom, po prostu niszczeją. Nieremontowane, a nawet źle zabezpieczone (vide liczne pożary), przestają być świadectwem wielkiego dziedzictwa chrześcijańskiej Francji.
Niedawno, przy okazji drugiej rocznicy pożaru katedry paryskiej Notre-Dame głos zabrał Didier Rykner, dziennikarz i historyk sztuki, który mówił o „opłakanym stanie kościołów paryskich”. Wydano na nie wprawdzie 80 milionów euro w ciągu sześciu lat, co jest jednak tylko kroplą w morzu potrzeb.
Rzeczywistość to odpadające tynki i kamienie, rozpadające się mury, popękane płótna obrazów, zniszczone rzeźby… Chociaż sklasyfikowano je jako zabytki historyczne na 96 kościołów, które należą do miasta, zaledwie kilka znajduje się w dobrym stanie.
Wesprzyj nas już teraz!
W samej Francji od 1912 roku, 87 katedr zbudowanych przed 1905 rokiem podlega ministerstwu kultury. Kościoły są zaś na ogół własnością gmin. Problem w tym, że obowiązki konserwatorskie i zabezpieczenie często bezcennych budowli nie zawsze jest proporcjonalne w stosunku do potrzeb. Chodzi rzecz jasna o pieniądze, ale też względy ideologiczne, bo samorządy, zwłaszcza te lewicowe i laickie mają inne priorytety, niż zachowanie kościołów.
Bardzo przykra wiadomość nadeszła właśnie z departamentu Maine-et-Loire. Merostwo dopuściło do zniszczenia kościoła Ferrière-de-Flée i grozi mu rozbiórka. Kościół zamknięto dla wiernych w 2013 r. ze względów bezpieczeństwa. Powodem był brak przez lata jakichkolwiek remontów i nakładów. „Le Figaro” donosi, że ratusz będzie teraz zmuszony zburzyć budynek sakralny z powodu braku środków na jego ratowanie.
Historyk Eric Anceau komentuje te fakty słowami: „nasze dziedzictwo stopniowo zanika”. Na alarm bije też regionalny oddział Krajowej Federacji Dziedzictwa Przyrodniczego Kraju Loary, która ocenia, że podobny los grozi także czterem innym miejscom kultu tylko na terenie gminy Segré-en-Anjou.
W przypadku kościoła w Ferrière-de-Flée, zdziwiony możliwością rozbiórki jest też ks. Emmanuel d’Andigné. Mówi, że nikt z merostwa nie kontaktował się z nim w tej sprawie. Został poinformowany dopiero po sesji rady gminy. Jest przeciwny zniszczeniu kościoła, który należy do parafii, chociaż ta nie może go ze względu na stan budowli użytkować.
Kościół Sainte-Madeleine pochodzi z XIX wieku. Został zamknięty w sierpniu 2013 roku decyzją mera „ze względów bezpieczeństwa”, kiedy to w środku odpadły kawałki sklepienia. Ołtarz główny jest dziełem Gillesa Perraulta z 1870 r. Dzwony pochodzą z 1874 r. w witraże wykonał Jean Clamens, autor m.in. cyklu witraży o powstaniu w Wandei.
Bogdan Dobosz
