Od nowego roku szkolnego lekcje w polskich szkołach w Grodnie i Wołkowysku mają być prowadzone w języku rosyjskim i białoruskim. Z nazwy tych szkół zniknie też polskojęzyczny status placówek edukacyjnych.
Z rodzicami dzieci uczącymi się w grodzieńskiej Szkole Państwowej nr 36 oraz Szkole nr 8 w Wołkowysku spotkała się dyrekcja. Zostali oni poinformowani, że od następnego roku szkolnego język polski zostanie ograniczony do dwóch lekcji tygodniowo. Otrzymali oni też ankietę z pytaniem, czy ich dzieci będą dalej uczęszczać do placówki. Dyrekcja powołała się przy tym na nowy Kodeks Edukacji, przygotowany przez władze Białorusi, który nie przewiduje nauczania w języku mniejszości narodowych.
Szkoły polskie w Grodnie i Wołkowysku zostały zbudowane w latach 90. z funduszy przekazanych przez polskie państwo, dodatkowo istnieje dwustronna umowa między Polską i Białorusią gwarantująca nauczanie mniejszości narodowych w języku ojczystym. Jednak to nie zatrzymało białoruskich władz przed zrusyfikowaniem dwóch polskich placówek edukacyjnych. Szkoły te dla polskiej mniejszości na Białorusi są bardzo ważne. Uczące się tam dzieci mogły zdawać maturę po polsku i pójść potem na studia na polskich uniwersytetach. Rodzice przywozili do polskich szkół swoje dzieci nawet z innych miejscowości, by mogły uczyć się po polsku. Obecnie w polskiej szkole w Grodnie uczy się ponad 600 uczniów, a w Wołkowysku 250.
Wesprzyj nas już teraz!
Szkoły polskie przez lata borykały się z brakiem zgody władz oświatowych na utworzenie nowych klas. Dopiero od dwóch lat zgodziły się na otwarcie dodatkowych klas. Po sfałszowanych wyborach w 2020 roku, przeciwko czemu protestowali również Polacy z Białorusi, reżimowe władze zapowiedziały rusyfikacje polskich szkół. Przez lata walką o edukację po polsku zajmował się nieuznawany przez władze Związek Polaków na Białorusi. Jednak aresztowanie jego kierownictwa i represje polityczne ograniczyły te działania.
Tadeusz Gawin, były szef Związku Polaków na Białorusi, który uczestniczył w budowie polskich szkół, wydał oświadczenie, w którym zwraca uwagę, że nie ma żadnych podstaw prawnych do rusyfikacji szkół z polskim językiem nauczania. „Traktat zawarty między Republiką Białoruś a Rzecząpospolitą Polską o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z dnia 30.03.1993 r. podpisany przez Republikę Białoruś gwarantuje prawo do nauki białoruskich Polaków w języku polskim.” – pisze w oświadczeniu Tadeusz Gawin.
Obowiązujące obecnie w Republice Białoruś prawo nie zabrania nauczania w języku polskim. A dodatkowo polski język nauczania w tych szkołach jest zapisany w umowach zawartych przez Związek Polaków na Białorusi z władzami miejskimi Grodna i Wołkowyska. Tadeusz Gawin podkreśla, że „w tej sytuacji zmuszanie rodziców dzieci uczących się w polskich szkołach w Grodnie i Wołkowysku do przejścia na nauczanie w języku rosyjskim jest pozbawione podstaw prawych”.
Przeciwko rusyfikacji polskich szkół na Białorusi protestuje też Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Te kroki białoruskiego reżimu są niedopuszczalne. Nie zgadzamy się. To pogwałcenie praw polskich mniejszości na Białorusi – mówi Anna Kietlińska, prezes podlaskiego oddziału Stowarzyszenia Wspólnota Polska.
Na Białorusi języka polskiego w różnych szkołach uczy się kilkanaście tysięcy dzieci. W związku z ograniczaniem od kilku lat przez białoruskie władze oświatowe naboru do szkół z polskim językiem nauczania, Związek Polaków na Białorusi organizuje Polskie Szkoły Społeczne – często przy parafiach katolickich. Takie placówki powstały już m.in. w Lidzie i Wołkowysku. Polska Szkoła Społeczna im. Króla Stefana Batorego powstała również w Grodnie, którego 20 procent mieszkańców deklaruje się jako Polacy. W szkole tej uczy się aż 800 dzieci.
źródła – belsat.eu, radio. bialystok.pl
Adam Białous
