Zakończył się prawie ośmioletni pontyfikat Benedykta XVI. W najbliższych dniach oraz w trakcie konklawe, którego zasadniczym celem będzie wybór kolejnego Biskupa Rzymu, obowiązuje zasada, „niczego nie zmieniać”. Wkrótce dowiemy się, kiedy rozpocznie się konklawe. W zakresie przebiegu kardynałów-elektorów obowiązywać będzie pełna tajemnica.
Zgodnie z naturą Kościoła, biskupi Rzymu są pasterzami całego Kościoła, pełniącymi najwyższą, pełną, bezpośrednią i powszechną władzę. Władzę tą biskupi posiadają od chwili konsekracji, w przypadku, w którym elekt posiada już sakrę, dzierży ją od chwili wyboru. Zgodnie z paragrafem 2 kanonu 332 Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościoła Łacińskiego papież może zrzec się swego urzędu, do czego wymagane jest wolna i jawna decyzja, nie wymagająca żadnego zatwierdzenia.
Wesprzyj nas już teraz!
W sprawowaniu tymczasowego zarządu w sprawach koniecznych, tak jak w przypadku wakansu innych stolic biskupich, obowiązuje zasada „nie należy niczego zmieniać”. Taką sytuację w życiu Kościoła wielokrotnie regulowali papieże specjalnie wydawanymi zarządzeniami, tak postąpili m. in. Pius X oraz Pius XII.
W momencie abdykacji Benedykta XVI kwestie wakansu i wyboru następcy reguluje konstytucja apostolska „Universi Dominici Gregis” Jana Pawła II z 1996 roku, wraz z wprowadzonymi później zmianami, przywracającymi wymóg uzyskania dwóch trzecich głosów w celu wyboru papieża. Wprowadzone w ostatnich tygodniach pontyfikatu Benedykta XVI korekty przewidują, że konklawe może zostać zwołane wcześniej niż między 15 a 20 dniem wakatu, o ile w Rzymie obecni są kardynałowie-elektorzy.
W chwili rozpoczęcia wakatu kardynał-dziekan kolegium Angelo Sodano wyśle listy konwokacyjne do poszczególnych kardynałów, przed zajęciem Kaplicy i Domus Sanctae Marthae ocenione zostaną pod względem bezpieczeństwa, decyzję o rozpoczęciu konklawe kardynałowie podejmują zwykłą większością głosów.
Liczba kardynałów mogących brać udział w konklawe może wynosić najwięcej 120. Kardynałowie, którzy w dniu rozpoczęcia wakatu rozpoczęli już 80 rok życia, nie uczestniczą w wyborze papieża. Norma ta jest motywowana chęcią „nieobarczania tak czcigodnego wieku dodatkowym ciężarem, jakim jest odpowiedzialność za wybór tego, który będzie musiał kierować owczarnią Chrystusa”. Z udziału w konklawe wykluczeni są duchowni posiadający jakiekolwiek inne godności, wykluczona jest także interwencja władz świeckich. Tradycja powierzania wyboru papieża wyłącznie kardynałom podkreśla związek elektorów z samą diecezją rzymską.
W czasie konklawe kardynałowie nie posiadają żadnych uprawnień ani kompetencji w kwestiach należących do Papieża, zarządzanie Kościołem przez nich ogranicza się jedynie do spraw mniejszej wagi i tych, które muszą zostać rozwiązane w trybie natychmiastowym. Nie stanowi ono instytucji podobnej demokratycznym, nie posiada możliwości zmiany prawa Kościoła, jakiekolwiek naruszenia tych ograniczeń są z samej mocy prawa niebyłe i niewiążące. Rozpoczynając konklawe, duchowni przysięgają wiernie przestrzegać norm regulujących wybór papieża, zachowując przy tym tajemnicę.
W trakcie sede vacante istnieją dwa rodzaje kongregacji kardynalskich: kongregacje ogólne (całe Kolegium) oraz partykularna, tworzona przez kardynała kamerlinga oraz trzech kardynałów asystentów różnych stopni, losowanych spośród członków kolegium. Asystenci kongregacji partykularnej zmieniają się, także drogą losowania, regularnie, co trzy dni.
Z chwilą śmierci lub rezygnacji Papieża urzędy swe tracą kierownicy dykasterii Kurii Rzymskiej, sekretarz stanu, kardynałowie prefekci i inni duchowni, kierujący wypełnianiem zasadniczych obowiązków kurialnych. Wyjątek od tej reguły stanowią Penitencjarz Większy (aktualnie: Manuel Monteiro de Castro) oraz Kamerling – kardynał kierujący Kamerą Apostolską, odpowiadający za finanse Kościoła i przeprowadzania konklawe. Urząd ten pełni aktualnie kard. Tarcisio Bertone. Do jego obowiązków należeć będzie, wraz z rozpoczęciem sediswakancji, zniszczenie papieskiego pierścienia oraz opieczętowanie apartamentów papieskich a także przeprowadzenie przygotowań do konklawe oraz nadzór nad domem św. Marty oraz Kaplicą Sykstyńską. Kwestie dotyczące w trakcie sediswakancji spraw zwyczajnych w życiu Kościoła, rozpatrywane zwyczajnie przez biskupa Rzymu, urzędnicy pełniący te urzędy przedstawiają kolegium kardynałów. W trakcie sede vacante poszczególne dykasterie Kurii Rzymskiej mogą jednak załatwiać sprawy mniejszej wagi, te dotyczące pilnego rozwiązania, jeśli byłoby to konieczne, mogą być przedstawiane Kolegium Kardynalskiemu.
mat
