Komisja Europejska nie była przygotowana na udzielenie właściwej pomocy finansowej państwom UE, które zwróciły się po nią po wybuchu kryzysu w 2008 r. Europejski Sąd Obrachunkowy (ETO), który właśnie zakończył audyt w kilku państwach, wytyka komisarzom niechlujstwo i „ogólnie słabą i niespójną reakcję na kryzys”.
Brukselscy urzędnicy nie tylko nie dostrzegli rozmiaru kryzysu, ale przygotowali błędne założenia i w odmienny sposób traktowali różne państwa członkowskie, które zwróciły się po pomoc w związku z deficytem finansów i kryzysem bankowym. Postępowanie Komisji Europejskiej, odpowiedzialnej za kontrolę wdrażania programów ratunkowych dla krajów dotkniętych kryzysem, było „ogólnie słabe” i „niespójne” – stwierdził ETO we wtorek.
Wesprzyj nas już teraz!
Europejski Sąd Obrachunkowy z siedzibą w Luksemburgu odpowiada za audyt instytucji UE, w tym kontrolę budżetu unijnego. Sąd zakończył sprawdzanie programów ratunkowych udzielonych Irlandii, Portugalii, Węgrom, Łotwie i Rumunii. Osobne raporty mają powstać w sprawie Grecji i Cypru.
Raport stwierdza, że Komisja nie była przygotowana do rozmiaru kryzysu. Stąd najprawdopodobniej – piszą audytorzy – wynikały niedomagania w procesie zarządzania, zwłaszcza na samym początku wszczęcia programów ratunkowych. Tak,czy owak audytorzy stwierdzili, że nieudolnie zarządzane programy ratunkowe spełniły swoje zasadnicze cele, ponieważ zmniejszono deficyty w krajach docelowych i podjęły one reformy strukturalne.
Audytorzy wytknęli komisarzom nierówne traktowanie państw o porównywalnej sytuacji. „W niektórych programach, warunki pomocy były mniej rygorystyczne, co ułatwiło ich spełnienie” – czytamy w raporcie.
W innym przypadku zaproponowane reformy strukturalne nie zawsze były proporcjonalne do problemów. „Wymagane reformy strukturalne nie zawsze były proporcjonalne do zastanych problemów lub przewidywały zupełnie różne rozwiązania. W niektórych krajach docelowe poziomy deficytu zostały obniżone w większym stopniu, niż uzasadniałaby to sytuacja gospodarcza” – podkreślili audytorzy.
Zarekomendowali oni komisarzom opracowanie właściwych procedur postępowania w przypadku kryzysu finansowego.
Trybunał zarzucił urzędnikom brukselskim ogromne niechlujstwo i brak wielu kluczowych dokumentów, przez co audytorzy mieli bardzo utrudnioną pracę i nie mogli właściwie ocenić sytuacji.
Zauważono także „słaby monitoring” w realizacji programów przez Komisję, która wykorzystała przestarzałe i „dość kłopotliwe narzędzie prognozowania”.
Kontrolerzy stwierdzili, że Komisja musi wzmocnić swoje procedury zarządzania pomocą finansową. Rzecznik Komisji, Annika Breidthardt zapewniła, że „większość niedociągnięć”, na które wskazali audytorzy już zostało zidentyfikowanych i podjęto określone działania korygujące.
Audytorzy zalecili komisarzom m.in. wzmocnienie kontroli programów finansowych, ustanowienie nowych procedur w zakresie warunków i sposobu udzielania programów ratunkowych, bardziej systematyczne kontrole jakości procesu prognozowania, lepsze ewidencjonowanie dokumentów, zapewnienie odpowiednich procedur przeglądu jakości zarządzania programem, koncentrowanie się na naprawdę ważnych reformach, sformalizowanie współpracy międzyinstytucjonalnej z innymi partnerami programu itp.
Kryzys finansowy, który uderzył w niektóre kraje strefy euro w 2008 roku, jak również te, znajdujące się poza nią np. w Rumunię, Węgry, Łotwę otrzymały pomoc unijną dla zrównoważenia bilansu płatniczego i w celu ratowania banków. Węgry uzyskały pakiet pomocowy w wysokości 20 mld euro, Łotwa – 7,5 mld euro i Rumunia – ponad 25 mld euro.
Kraje strefy euro, takie jak: Irlandia otrzymała ponad 69 mld euro pomocy, a Portugalia – 78 mld euro z Europejskiego Mechanizmu Stabilizacji Finansowej (EFSM) i Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EFSF).
Źródło: euraktiv.com., AS.
