Zgodnie z art. 19 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej 16 czerwca mija termin wyznaczony szefom AW, ABW, SWW i SKW na dokonanie przeglądu dokumentów z byłego tajnego, wyodrębnionego zbioru zastrzeżonego oraz skierowanie do prezesa IPN wniosków o nadanie klauzuli.
– Dokumenty z tzw. zbioru zastrzeżonego, które nie zostały przejrzane przez cywilne i wojskowe służby specjalne, staną się automatycznie jawne od 16 czerwca, czyli od piątku – podkreślił w środę wiceszef Kolegium IPN Sławomir Cenckiewicz.
Wesprzyj nas już teraz!
Podczas środowej konferencji prasowej IPN dotyczącej tzw. zbioru zastrzeżonego Cenckiewicz oznajmił: „Ostatecznie zbioru zastrzeżonego nie ma od 16 czerwca tego roku. On po prostu przestaje istnieć. To były zapisy przejściowe w ustawie o IPN dotyczące zbioru zastrzeżonego – dawały rok, żeby te materiały, które w tym zbiorze się znajdują, przejrzeć, ewentualnie opatrzeć je klauzulami tajności, jeśli taka byłaby wola służb”.
Według informacji podanych przez IPN od 16 czerwca 2016 r. do 13 czerwca 2017 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Straż Graniczna oraz Minister Obrony Narodowej skierowali do Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej 332 pisma dotyczące nienadawania klauzuli tajności w stosunku do 21053 jednostek archiwalnych. Ponadto w ciągu ostatniego tygodnia do Prezesa IPN wpłynęło około 80 wniosków z Agencji Wywiadu i ABW, dotyczących nadania klauzuli tajności materiałom z byłego zbioru zastrzeżonego. „Niektóre z powyższych wniosków oraz ich uzasadnienia budzą poważne zastrzeżenia Prezesa IPN i powołanej przez niego Komisji, mającej poddać weryfikacji propozycje przedstawione przez przedstawicieli służb specjalnych.” – napisano w komunikacie IPN.
Do chwili obecnej brakuje stanowiska służb w odniesieniu do 2363 jednostek archiwalnych podlegających przeglądowi na podstawie art. 19 ustawy z dnia 29 kwietnia 2016 r. Wśród dotychczas odtajnionych dokumentów znalazły się akta rezydentur m.in. w Ottawie, Londynie, Paryżu, Tokio, dokumentacja Pionu „N” Departamentu I MSW, w tym teczki personalne pracowników kadrowych „N” oraz teczki rozpracowania obiektowego.
Z uwagi na fakt, iż AW, ABW, SWW, i SKW nie dotrzymała ustalonego terminu dokonania przeglądu i skierowania wniosków o nadanie klauzuli w terminie do 31 marca bieżącego roku, Instytut Pamięci Narodowej nie będzie miał możliwości zakończenia faktycznego procesu likwidacji zbioru w terminie do 16 czerwca br. Zgodnie z ustawą to Prezes IPN decyduje o nadaniu klauzuli. – IPN zrobił wszystko, co w jego mocy, by nie dopuścić do opóźnienia zakończenia przeglądu dokumentów z tzw. zbioru zastrzeżonego – podkreślił prezes IPN Jarosław Szarek podczas konferencji podsumowującej opracowywanie dokumentacji z „zetki”.
– To, co zostało przejrzane i do czego zostały zawnioskowane jakieś zastrzeżenia, nasza komisja i prezes musimy to rozpatrzeć i ewentualnie nie zgodzić się na nadanie klauzuli lub zgodzić się i nadać tę klauzulę. Nad tym będziemy pracowali przez parę miesięcy. To bardzo pracochłonne prace. Do tego czasu status tych tysiąca, dwóch tysięcy czy kilkuset jednostek pozostaje w takim rodzaju zawieszenia – tłumaczył Cenckiewicz. Ponad 21 tys. jednostek archiwalnych już zostało przeniesionych z „zetki” do zbioru ogólnego. Termin ujawnienia materiałów z tzw. zbioru zastrzeżonego na ogólnych zasadach, czyli m.in. dla dziennikarzy i historyków, ma nastąpić zgodnie z ustawą 16 czerwca.
Tajny, wydzielony zbiór w archiwum IPN powstał na mocy ustawy o IPN z 1998 r. To dokumentacja wytworzona przez aparat bezpieczeństwa PRL i zachowana w nim ze względu na aktualne bezpieczeństwo polskiego państwa.
Żródła – ipn.gov, dzieje.pl
AB
