Geronimo Emiliani, obywatel rzeczpospolitej weneckiej, syn arystokratycznej rodziny, początkowo żołnierz, a później oddany działacz katolicki, jest czczony jako patron swego rodzinnego miasta, a także sierot, którym niósł ofiarną pomoc. Założone przez niego Towarzystwo Sług Ubogich działa po dziś dzień pod nazwą Zgromadzenia Kleryków Regularnych w Somasce.
Jego ojciec był senatorem, matka zaś wywodziła się z rodziny dożów weneckich. Syn początkowo wstąpił w ślady rodziców, obierając karierę świecką. Źródła dotyczące jego życia zaczynają się dopiero w momencie jego udziału w wojnie z koalicją papieża Juliusza II, cesarza Maksymiliana Habsburga i króla Ludwika XIII. Dowodził obroną jednej z twierdz, lecz wojska weneckie poniosły klęskę i Hieronim został pojmany.
Osadzono go w Castel Nuovo w Neapolu. Niewola okazała się opatrznościową okazją do odmiany dotychczasowego, oddalonego od Boga, życia. Przyszły Święty uciekł się pod opiekę Pocieszycielki Strapionych i obiecał jej, że poświęci się służbie Bożej, jeśli uda mu się wydostać z twierdzy.
Wesprzyj nas już teraz!
Maryja widocznie chciała okazać swoją moc i zyskać sługę, którego nowe życie odnowione w Krwi Chrystusa przyniesie miłe Bogu owoce, Hieronim bowiem w cudowny sposób zdołał uciec z więzienia. Po odzyskaniu wolności utrzymywał kontakty ze św. Kajetanem z Thieny (założycielem zakonu teatynów) i z jego kompanem Giovannim Pietrem Carafą (późniejszym papieżem Pawłem IV). Z inspiracji tych pobożnych mężów zdecydował się przyjąć święcenia kapłańskie i prowadzić działalność dobroczynną.
Pole do działania było ogromne, ponieważ wojnom owej doby towarzyszyły liczne zarazy, ubóstwo czy chociażby problem sieroctwa. Don Geronimo, korzystając z zasobów rodzinnego majątku, założył w Wenecji pierwszy sierociniec. Kolejne powstały wkrótce w Weronie, Brescii, Mediolanie i innych miastach. W Somasce powstało wspomniane Towarzystwo Sług Ubogich, ponadto Święty prowadził szpitale i rozmaite domy opieki (w tym dla prostytutek chcących zerwać z grzesznym życiem). Młodych wychowanków swych zakładów uczył nie tylko tego, jak poruszać się po drodze zbawiennej, którą jest nasz Pan Jezus Chrystus, ale także przyuczał do zawodu, żeby mogli funkcjonować społecznie w trudnych czasach.
Somaskie Towarzystwo dopiero po śmierci Hieronima Emilianiego zyskało oficjalne zatwierdzenie Stolicy Świętej i zostało przemienione w regularny zakon. Sam Święty oddał się bez reszty swemu ukochanemu ludowi, ponieważ zmarł wskutek zarażenia podczas epidemii dżumy. Sługa Boży został beatyfikowany przez papieża Benedykta XIV w roku 1747, między świętych zaś zaliczył go Klemens XIII w roku 1767.
Kościół wspomina św. Hieronima Emilianiego 8 lutego.
FO