Święty Jan był synem Zebedeusza i Salome, młodszym bratem Jakuba Starszego (Mt 4, 21). Liczba wzmianek ewangelicznych o jego działalności stawia go zaraz za św. Piotrem. Początkowo był uczniem Jana Chrzciciela, zaczął chodzić za Chrystusem razem z innym jego uczniem, św. Andrzejem. Najprawdopodobniej należeli do najbliższych uczniów proroka poprzedzającego Chrystusa. Ewangelie kreślą obraz jego powołania (wraz z bratem Jana) obok powołania Piotra i jego brata Andrzeja. Według relacji, podobnie jak brat i ojciec oraz św. Piotr, był rybakiem, najprawdopodobniej zamożnym. Być może dostarczał ryby z jeziora Galilejskiego na stół ówczesnego arcykapłana.
Św. Jan był obecny przy Chrystusie w trakcie przemienienia na górze Tabor, przy wskrzeszeniu córki Jaira, aresztowaniu w Ogrodzie Oliwnym i w czasie konania na Golgocie. Św. Marek wobec Jana i brata jego Jakuba używa przydomku „Boanerges” to znaczy „synowie gromu”, nawiązując najprawdopodobniej do chęci spuszczenia ognia z nieba na samarytańskie miasto, które nie udzieliło Chrystusowi gościny w drodze do Jerozolimy.
Po zmartwychwstaniu razem ze św. Piotrem przybył do pustego grobu. Wraz ze św. Piotrem także głosi Dobrą Nowinę jerozolimczykom. Następnie głosił Chrystusa na terenie dzisiejszej Syrii, św. Paweł nazywał go „filarem Kościoła” (Ga 2, 9). W Efezie napisał Ewangelię i trzy listy apostolskie, prawdopodobnie kierował wówczas gminami chrześcijańskimi w Azji Mniejszej. Według Apokalipsy były to Efez, Smyrna, Pergamon, Tiatyra, Sardes, Filadelfia i Laodycea. Jako jedyny spośród Apostołów umarł śmiercią naturalną, w czym chrześcijanie widzieli następstwo wiernego towarzyszenia Zbawicielowi aż po śmierć na krzyżu. Według Tertuliana został zesłany na wyspę Patmos, gdzie miała powstać Apokalipsa.
Wesprzyj nas już teraz!
Jego ciało zostało złożone najprawdopodobniej w okolicy Efezu, gdzie w VI w. dzięki cesarzowi Justynianowi wzniesiono bazylikę ku jego czci. Zniszczenie jej nastąpiło dopiero w czasie islamskiej inwazji. Według badań archeologicznych, na tym miejscu od najwcześniejszych czasów sprawowano kult świętego Jana.
Szczególnym nabożeństwem do świętego Apostoła-Ewangelisty odznaczali się św. Gertruda oraz św. Małgorzata Alacoque. Jest patronem Azji Mniejszej, Albanii, bednarzy, introligatorów, kreślarzy, pisarzy, skrybów, teologów oraz właścicieli winnic. W ikonografii przedstawiany jest jako starzec, czasem jako młodzieniec w tunice i płaszczu, jeszcze rzadziej jako młody rybak. Jego atrybutem jest orzeł, gołębica, kielich z Hostią.
Kościół wspomina św. Jana Ewangelistę 27 grudnia.
oprac. mat
