We wtorek pod Sejmem odbył się protest katechetów świeckich przeciwko planowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmianom w organizowaniu lekcji religii w szkole. „Osoby uczęszczające na lekcje religii nie powinny czuć się 'gorszym sortem’ uczniów” – przekonywali członkowie Stowarzyszenia Katechetów Świeckich. W polskich szkołach uczy obecnie ok. 30 tys. katechetów, z czego 20 tys. to właśnie osoby świeckie.
Postulaty katechetów w obliczu proponowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej negatywnych zmian dotyczących tego przedmiotu przedstawił przewodniczący Stowarzyszenia Katechetów Świeckich, Piotr Janowicz z Poznania, uczący religii w liceum i szkole podstawowej w tym mieście.
Janowicz podkreślił, że do SKŚ zgłasza się wiele osób wyrażających swoje niezadowolenie brakiem lub niedostateczną informacją na ten temat w przestrzeni publicznej. Dlatego Stowarzyszenie zorganizowało protest w pobliżu Sejmu RP, przy czym na zaproszenie katechetów odpowiedziała jedynie sekcja nauki i oświaty NSZZ „Solidarność”. Listy o wsparcie protestu przez Związek Nauczycielstwa Polskiego pozostały bez odpowiedzi.
Wesprzyj nas już teraz!
Jak przypomniał, 30 kwietnia został udostępniony przez MEN projekt nowelizacji rozporządzenia z 14 kwietnia 1992 r. dotyczący sposobu i organizacji lekcji religii i etyki, który obecnie (do końca maja) jest na etapie konsultacji społecznych.
Projekt zakłada łączenie uczniów uczęszczających na religię lub etykę, będących na różnych etapach edukacji, w grupy do 30 osób (a w klasach I-III do 25 osób) w ramach grup międzyoddziałowych lub międzyklasowych.
„Oznacza to, że w jednej grupie na lekcje religii bądź etyki będą uczęszczać uczniowie klas czwartych z siódmymi czy ósmymi albo pierwszych z trzecimi. Takie rozwiązanie zaproponowane przez MEN ignoruje całkowicie poziom rozwoju emocjonalnego i intelektualnego uczniów oraz ich realne potrzeby w tym zakresie, a także zdobytą przez nich do tej pory wiedzę” – argumentował Piotr Janowicz.
– Uczniowie połączeni w takie przypadkowe grupy zostaną pozbawieni równych szans edukacyjnych – przekonywał katecheta z Poznania. – Co więcej, rozwiązanie to spowoduje dyskomfort u młodszych uczniów, którzy będą czuli, że odstają od starszej części grupy, z kolei starsi uczniowie nie będą chcieli dopasowywać się do poziomu wiedzy i potrzeb młodszych uczniów.
„Dzięki temu rozporządzeniu może dojść także do sytuacji, w której uczniowie będą zmuszeni do pozostawania na tym samym poziomie wiedzy przez kilka lat, bez szansy na poznawanie materiału dostosowanego do ich wieku, rozwoju, potrzeb i oczekiwań” – wskazywał Piotr Janowicz.
W ocenie Stowarzyszenia Katechetów Świeckich, pomysł MEN „cofa tak naprawdę edukację w zakresie religii do formacji, lekceważy bowiem wiedzę i potrzeby rozwojowe młodych obywateli, w ogóle nie pytając ich o zdanie”. – Uczniowie, którzy chcą uczestniczyć w lekcjach religii, nie tylko rzymskokatolickiej, co warto zaznaczyć, powinni również mieć głos, a zostali całkowicie zlekceważeni – powiedział Janowicz.
„Świeccy nauczyciele religii, którzy stanowią absolutnie większość osób nauczających religii, także nie są pytani o zdanie i całkowicie pomijani, a ich wieloletnie doświadczenie nie jest brane pod uwagę” – zaznaczył katecheta.
Jak podkreślił, „trzeba skończyć z retoryką, która dominuje w przekazie medialnym, a stanowi skutek przedziwnego myślenia polityków utożsamiających Kościół wyłącznie z duchowieństwem. Kościół to przede wszystkim ludzie świeccy i głos świeckich powinien być słyszalny”.
Stowarzyszenie podkreśliło, że jest przeciwne zawłaszczaniu religii przez polityków jakichkolwiek ugrupowań – religia i jej nauczanie powinny być wolne od polityki i traktowane jako wyraz praw, wolności i swobód obywatelskich, zdobyczy demokratycznych państw. Piotr Janowicz przypomniał, że nauczanie religii obecne jest w 23 krajach Unii Europejskiej i kształtuje przede wszystkim szacunek wobec drugiego człowieka. – Szacunek to coś więcej niż tolerancja i powinniśmy w obecnych czasach dążyć do poszanowania osób bez względu na to czy i jaką religię wyznają – powiedział.
Zaznaczył też, że w Polsce na lekcje religii uczęszcza 80 proc. dzieci i młodzieży. – Religia nie jest narzucana. Jest przedmiotem, którego nauczanie odbywa się wyłącznie na życzenie rodziców i uczniów. Tymczasem w przekazie medialnym często przedstawia się ten temat tak, jak gdyby był to przedmiot obowiązkowy, z góry narzucony jak np. matematyka – mówił katecheta.
Przypomniał też, że wcześniejsze rozporządzenie MEN z 23 marca br. spowodowało zmianę statusu religii i etyki w szkołach przez m.in. usunięcie wliczania ocen do średniej. – Oceny staną się swoistymi atrapami. Uczniowie zgłaszają, że czują się z tego powodu dyskryminowani, a zdobyta przez nich wiedza pomniejszana – dodał.
„Osoby uczęszczające na lekcje religii nie powinny czuć się gorszym sortem uczniów” – podkreślił Piotr Janowicz.
Jaki jest cel tych zmian? – pytał przewodniczący SKŚ. – Czy celem nie jest wprowadzenie kontrolowanego chaosu, który ma doprowadzić do całkowitego usunięcia religii i etyki ze szkół? Dlaczego w 23 krajach UE uczniowie mogą swobodnie uczęszczać na lekcje religii w szkołach, a w Polsce konsekwentnie wprowadza się rozwiązania zmierzające do wyprowadzenia religii ze szkół? – mówił i jako ciekawostkę wskazał, że w Austrii, na Cyprze, w Danii, Finlandii, Grecji czy na Malcie oraz w większości niemieckich landów i Szwecji religia jest obowiązkowa, a uczniowie mogą być z niej zwolnieni w sytuacji wyraźnego sprzeciwu rodziców.
Reorganizacja lekcji religii może oznaczać znaczne ograniczenie liczby godzin z tego przedmiotu, co wiązać się będzie ze utratą pracy cześci katechetów. W polskich szkołach uczy obecnie ok. 30 tys. katechetów, z czego ponad 20 tys. to osoby świeckie. – Nie wiadomo, kiedy ci nauczyciele dostaną wypowiedzenia i zakończą swoją pracę. Nikt z nami na ten temat nie rozmawia, a rozporządzenie zakłada zwolnienia z pracy tej grupy zawodowej, nie dając żadnej możliwości w zakresie wprowadzenia okresu przejściowego, który pozwoliłby na przekwalifikowanie życia zawodowego od nowa – powiedział katecheta.
Ile osób w skali kraju może stracić pracę? – W tym momencie trudno jest to oszacować nawet samym dyrektorom szkół. W szkole podstawowej, w której ja uczę, obecnie jest nas dwóch katechetów i na pewno jeden straci pracę. Nie wiadomo jeszcze, czy ten drugi będzie miał pełen etat. Czyli z dwóch etatów może się zrobić pół etatu, taka jest skala problemu – powiedział Piotr Janowicz.
Katecheci wystosowali list otwarty do Prezydenta RP, Marszałka Sejmu oraz Minister Barbary Nowackiej z MEN. Apelują w nim o doprowadzenie do konsensusu społecznego w kwestii wychowania do wartości w polskiej szkole.
KAI / oprac. PR
Szkoła „po nowemu”: Cel numer jeden – „odpolszczyć” i zateizować młodych
Jerzy Kwaśniewski: rząd dał sygnał do ataku na religię w szkole
