Konkurs na projekt berlińskiego pomnika polskich ofiar wojny i niemieckiej okupacji w latach 1939-1945 ma być ogłoszony na początku 2026 roku; na konkurs może zostać przeznaczona kwota od 750 tys. do 1 mln euro – przekazał PAP w środę pełnomocnik rządu Niemiec ds. współpracy z Polską Knut Abraham.
Abraham powiedział, że za organizację konkursu na projekt pomnika odpowiada ministerstwo kultury Niemiec, a przetarg powinien rozpocząć się jak najszybciej. – Środki na ten cel zostaną zapewnione. Nie będzie to duża kwota, prawdopodobnie wyniesie od 750 tys. do jednego miliona euro – dodał.
Pełnomocnik niemieckiego rządu wyjaśnił, że po środowej debacie w Bundestagu nad projektem uchwały dotyczącej pomnika, kolejnym etapem będzie właśnie konkurs. – Niemieckie ministerstwo kultury musi opracować model, z udziałem polskich ekspertów, aby zorganizować konkurs, w którym zostanie wybrany pomnik – przekazał.
Wesprzyj nas już teraz!
Abraham podkreślił, że nie może na razie komentować kosztów powstania samego pomnika, ponieważ wszystko zależy od jego ostatecznego kształtu. Kwota nakładów na pomnik zostanie rozstrzygnięta w budżecie federalnym na 2027 lub 2028 rok – wskazał.
Pełnomocnik rządu RFN powiedział, że kanclerz Friedrich Merz oraz minister kultury Wolfram Weimer poparli projekt w miejscu dawnej Opery Krolla, co – jego zdaniem – było pozytywnym elementem polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych, które odbyły się w poniedziałek.
Niemiecki parlament będzie w środę debatował nad projektem uchwały dotyczącej pomnika polskich ofiar wojny i niemieckiej okupacji w latach 1939-1945. Koalicja rządowa chadeków i socjaldemokratów w rezolucji wzywa rząd do przyspieszenia prac nad pomnikiem.
Autorzy uchwały opowiedzieli się za wyłączeniem pomnika z dotychczas obowiązującej szerszej koncepcji Domu Niemiecko-Polskiego, który miał być nie tylko miejscem pamięci, lecz także ośrodkiem dokumentacyjnym i edukacyjnym oraz miejscem spotkań organizacji pozarządowych. Skoncentrowanie się na pomniku pozwoli na jego szybszą realizację. Dom Niemiecko-Polski, którego budowa jest znacznie bardziej skomplikowana, ma powstać w terminie późniejszym.
Pomnik ma powstać w Berlinie, w miejscu byłej Opery Krolla, gdzie Adolf Hitler 1 września 1939 r. ogłosił atak na Polskę. Pomnik ma zastąpić tymczasowy, odsłonięty w czerwcu monument w formie Głazu Pamięci.
Wzniesienie w Berlinie pomnika polskich ofiar wojny i niemieckiej okupacji zaproponowała w 2017 r. grupa niemieckich polityków, naukowców i społeczników zaangażowanych w porozumienie z Polakami. Strona polska wielokrotnie wytykała władzom w Berlinie zbyt powolną realizację projektu.
W poniedziałek, w Berlinie odbyły się polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe, których efektem jest deklaracja mająca być fundamentem współpracy na najbliższe lata. Jednym z jej elementów jest pamięć i upamiętnienie. – Nie możemy i nie chcemy unikać przeszłości, musimy podtrzymywać pamięć, także tę bolesną pamięć. (…) Dzisiaj nadajemy impuls do utworzenia trwałego pomnika polskich obywateli, ofiar II wojny światowej i nazistowskiej tyranii 1939-45. Niebawem zaczną się po niemieckiej stronie odpowiednie przetargi – powiedział wówczas kanclerz Niemiec Friedrich Merz.
Źródło: PAP / Iwona Weidmann, Berlin
Poseł CDU apeluje o zadośćuczynienie ofiarom II wojny światowej. A co z reparacjami?
