Władze Bredy zamierzają godnie uczcić przypadającą za dwa lata 75. rocznicę wyzwolenia miasta przez 1. Dywizję Pancerną, dowodzoną przez generała Stanisława Maczka. Holenderska gmina chce wznieść do tego czasu centrum pamięci, poświęcone bohaterskiemu dowódcy oraz jego żołnierzom.
Jak donosi radio RMF, władze Bredy rozmawiają z przedstawicielami polskich władz, licząc, że rodacy generała podejmą się współfinansowania przedsięwzięcia.
Wesprzyj nas już teraz!
– Centrum zostanie wybudowane w pobliżu cmentarza, gdzie pochowany jest generał Maczek oraz jego żołnierze. Będzie to więcej niż pomnik i więcej niż muzeum. To będzie miejsce, gdzie opowiemy historię naszych wyzwolicieli, ale także odpowiednio ich upamiętnimy – powiedziała Marianne de Bie, radna Bredy.
Plany Holendrów zakładają, że placówka gotowa będzie w roku 2019, kiedy to przypada 75. rocznica wyzwolenia miasta. Zwiedzający zyskają okazję do obejrzenia pamiątek wiązanych z polskimi żołnierzami.
– Bardzo szanujemy generała Maczka, był naszym wyzwolicielem. Grupa wolontariuszy już od lat prosiła nas o wsparcie przy budowie tego rodzaju muzeum, gdzie można by było opowiedzieć historię żołnierzy, którzy przynieśli nam wolność i gdzie moglibyśmy upamiętnić gen. Maczka – powiedziała de Bie. Owi wolontariusze to przedstawiciele fundacji „Generaal Maczek Museum”, której przewodzi Frans Ruczynski, syn jednego z podwładnych wybitnego dowódcy.
Spodziewane koszty wzniesienia placówki opiewają na około miliona euro. Władze Bredy przeznaczyły już na ten cel 200 tysięcy euro. Liczą na udział strony polskiej oraz na wpływy ze składek.
Stanisław Maczek urodził się 31 marca 1892 roku w miejscowości Szczerzec pod Lwowem. Edukację odbierał w Drohobyczu, następnie studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Lwowskim. Podczas I wojny światowej walczył na froncie włoskim. W roku 1916 został otrzymał stopień podporucznika. W 1918 roku wstąpił do polskiego wojska. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, po ustaniu działań rozpoczął pracę sztabową. W okresie międzywojennym został dowódcą pierwszej polskiej wielkiej jednostki pancerno-motorowej Wojska Polskiego.
W trakcie wojny obronnej zadał straty niemieckiemu XXII Korpusowi Pancernemu, następnie walczył w obronie Lwowa. Wykonując rozkaz Naczelnego Wodza musiał przerwać walki i ewakuować jednostkę na terytorium Węgier. 21 października 1939 przedostał się już do Francji, gdzie brał udział w tworzeniu polskich jednostek zbrojnych. Po niemieckiej agresji na Francji brał udział w walkach w Szampanii. Po porażce francuskiej kampanii w przebraniu przez Tunis, Maroko, Portugalię i Gibraltar przedostał się do Wielkiej Brytanii. Tam objął stanowisko 2 Brygady Strzelców, przekształconą później w 10. Brygadę Kawalerii Pancernej, a w końcu w 1 Dywizję Pancerną.
Generał Stanisław Maczek wziął udział w lądowaniu w Normandii i bitwie pod Falaise. W trakcie walk z Niemcami prowadził polską dywizję w kierunku Belgii i Holandii, mimo ciężkich walk udało mu się wyzwolić Bredę bez strat wśród ludności cywilnej. 4 maja 1945 dywizja generała Maczka dotarła do bazy Kriegsmarine w Wilhelmshaven, gdzie przyjął on kapitulację niemieckich dowódców.
26 września 1946 r. Stanisław Maczek został pozbawiony przez komunistów polskiego obywatelstwa. Pozbawiony świadczeń przysługujących alianckim żołnierzom, rozpoczął pracę jako barman w hotelach prowadzonych przez polskich emigrantów. O uhonorowanie bohatera II wojny światowej walczyli żołnierze, walczyli także mieszkańcy Bredy. Zmarł w Edynburgu w roku 1994 w wieku 102 lat. Jego ciało spoczęło na cmentarzu polskich żołnierzy w Bredzie.
Źródło: rmf24.pl
RoM, mat
