Większość imigrantów ukraińskich uważa, że w Polsce znacznie łatwiej można znaleźć pracę niż w ich kraju – wynika z raportu CBOS. Inną przewagą Polski jest ich zdaniem sprawnie działające państwo prawa i przewidywalne procedury, pozwalające robić długofalowe plany.
W piątek CBOS opublikował badanie jakościowe Ukraińcy o swoim życiu w Polsce przeprowadzone w dniach 28 listopada – 6 grudnia 2023 r.
Wynika z niego, że „zasadniczą barierę odgradzającą Ukraińców od lepszych posad w Polsce stanowiła nieznajomość naszego języka, którego nauka była jednym z największych wyzwań”. „Olbrzymia część uchodźczyń przyjeżdżała do naszego kraju z dziećmi, co nierzadko dodatkowo utrudniało poszukiwanie mieszkania” – czytamy w raporcie.
Wesprzyj nas już teraz!
Na pytanie, co w Polsce jest lepsze niż w Ukrainie, badani wskazywali „znacznie łatwiejszą możliwość znalezienia pracy”. „Podkreślano, że Polska daje szersze możliwości rozwoju zawodowego, w tym możliwość dokształcania się czy prostego przekwalifikowania się” – podał CBOS. Według respondentów, lepsze są także „warunki pracy, większe bezpieczeństwo zatrudnienia, szacunek dla pracownika, profesjonalizm”.
Ukraińcy zwracali także uwagę na większą w Polsce równowagę pomiędzy życiem zawodowym i osobistym pracownika, co, jak ocenili, wiązało się „z głębszymi różnicami kulturowymi i bardziej zachodnim charakterem polskiego społeczeństwa”.
Inną przewagą Polski nad Ukrainą, wymienianą przez badanych, „było sprawnie działające państwo prawa i przewidywalne procedury, pozwalające robić długofalowe plany i wyjść poza codzienną walkę o przetrwanie”. Wskazywali na: „lepiej działającą komunikację miejską, bogatszą ofertę kulturalną czy rozrywkową w polskich miastach”. Wspominano też o „wyższej kulturze osobistej i uprzejmości Polaków w porównaniu do Ukraińców” – wynika z analizy CBOS.
Według respondentów, w Polsce gorzej niż na Ukrainie zorganizowana jest służba zdrowia oraz usługi elektroniczne, zwłaszcza w dziedzinie bankowości i spraw urzędowych. Badani zwracali też uwagę, że sklepy są u nas krócej czynne, a w weekendy bywają zamknięte.
Sami Ukraińcy, pytani o pomoc, którą otrzymali w 2022 r., twierdzili, że „wsparcie w pierwszych miesiącach wojny było zbyt duże” i „nie do końca przemyślane”. Zwracali uwagę, że „po wielkim przypływie solidarności z początku wojny stosunek Polaków do Ukraińców zaczął się pogarszać”.
Z badania CBOS wynika, że „Ukraińcy żyjący w Polsce od wielu lat odnosili się czasem z niechęcią do nowych, którzy przyjechali tutaj po wojnie”. „Imigranci przedwojenni zarzucali uchodźcom niewdzięczność i roszczeniowość” – wskazał CBOS. Zwrócił uwagę, że w łonie ukraińskiej społeczności w Polsce istnieje podział na tych, którzy chcą się integrować z polskim społeczeństwem, i tych, którzy nie chcą tego robić.
Pytani o plany na przyszłość, w większość zadeklarowali „powrót do Ukrainy, gdyby zapanował w niej pokój”.
„Większość respondentów odnosiła się z dystansem do pomysłu tworzenia ukraińskich szkół w Polsce, argumentując, że to zakłóciłoby proces integracji z polskim społeczeństwem, który najintensywniej przebiega wśród dzieci” – podał CBOS. „Podobna argumentacja pojawiała się w odniesieniu do idei tworzenia ukraińskich cerkwi, klubów czy całych dzielnic w polskich miastach” – wskazał.
Na pytanie o przyszłość relacji polsko-ukraińskich „wśród badanych przeważały pesymistyczne przewidywania”. Jako zasadniczy czynnik wymieniano rywalizację na polu ekonomicznym. Niektórzy badani wspominali także o kwestii rzezi wołyńskiej.
CBOS zapytał także Ukraińców, które narody czy grupy etniczne są im bliskie. Najczęściej wymieniano Polaków. Za „swoich” uznawano przede wszystkim Słowian oraz niesłowiańskie narody wschodu Europy (Litwinów, Łotyszy, Mołdawian, Gruzinów). Natomiast status Rosjan, Białorusinów i Bułgarów, którzy uznawani są za sprzymierzeńców Rosji, okazał się sporny.
„Osoby, które wymieniały Rosjan wśród bliskich Ukraińcom narodów, powoływały się na pokrewieństwo etniczne, liczne powiązania rodzinne, a także ukraińsko-rosyjskie relacje sprzed wojny” – wynika z badania. „W przypadku Białorusinów pojawiało się często rozróżnienie na tych, którzy z Białorusi wyjechali (i byli swoi), oraz tych, którzy zostali i pozostawali przynajmniej potencjalnie wrogami Ukrainy” – podał CBOS.
Zbadano również funkcjonujący wśród Ukraińców stereotyp Polaka. W ocenie respondentów „w bezpośrednim kontakcie jesteśmy dość wycofani, powściągliwi i zachowujemy między sobą większy dystans niż Ukraińcy”. W ich ocenie wiąże się to „z zamiłowaniem Polaków do prywatności”.
Badani wskazywali, że „Polacy rzadko rozwiązują spory twarzą w twarz i wolą odwoływać się do formalnych pośredników, takich jak przełożeni czy policja”. Według Ukraińców, Polacy mają większe niż oni zaufanie do państwa i przepisów prawnych, „bo mają państwo, które działa, czyli system państwowy”.
Zwracano uwagę, że „Polacy poświęcają dużo czasu swoim rodzinom, które stanowią często w ich życiu priorytet”, podczas gdy dla Ukraińców ważniejsze są relacje z przyjaciółmi.
Z raportu CBOS wynika, że „Polacy są bardziej uczuciowi i wylewni w relacjach z bliskimi niż przeciętny Ukrainiec”. Wskazano także na „tolerancję, patriotyzm oraz oszczędność Polaków”.
Badanie Ukraińcy o swoim życiu w Polsce przeprowadzono w dniach 28 listopada – 6 grudnia 2023 r. na próbie pięciu 7–8 osobowych grup respondentów pochodzenia ukraińskiego z trzech miast (Wrocław, Warszawa, Łowicz) o zróżnicowanym poziomie wykształcenia i statusie społeczno-zawodowym, w wieku od 25 do 45 lat. Grupy dzieliły się na dwa typy: pierwszy obejmował badanych, którzy przyjechali do Polski jeszcze przed wojną w celach zarobkowych bądź edukacyjnych; drugi osoby, które przyjechały do Polski już po wybuchu wojny w lutym 2022 roku – uchodźców.
Źródło: PAP / Magdalena Gronek
