Watykan oficjalnie odrzucił tak zwaną „doktrynę odkrycia”, koncepcję rozwijaną od XV wieku, która uzasadniała zagarnianie ziem tubylców w Nowym Świecie.
We wspólnym oświadczeniu wydanym 30 marca przez Dykasterię ds. Kultury i Dykasterię ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, Watykan odrzucił „te koncepcje, które nie uznają nieodłącznych praw człowieka ludów tubylczych, w tym to, co stało się znane jako prawna i polityczna «doktryna odkrycia»”.
„Doktryna odkrycia” odwoływała się do bulli papieskich wydawanych przez Mikołaja V i Aleksandra VI w latach 1452 – 1493. W oświadczeniu obu kurialnych urzędów wskazano, że doktryna owa „nie była nigdy wyrazem wiary katolickiej” i nie należy jej traktować jako „części nauczania Kościoła katolickiego”.
Wesprzyj nas już teraz!
Prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka kard. Michael Czerny wskazał, że chodziło o bulle papieskie wydawane z mocy autorytetu papieży jako władców Państwa Kościelnego, nie chodzi zatem o dokumenty doktrynalne. Papieżom chodziło według Czernego o próbę uniknięcia wybuchu wojny pomiędzy mocarstwami kolnialnymi.
Oświadczenie zostało wydane wskutek próśb płynących ze strony Indian w Ameryce Północnej. Można je traktować jako pokłosie papieskiej wizyty w Kanadzie w 2022 roku, kiedy papież Franciszek przepraszał za wypaczenia polityki kolonizacyjnej.
Jak wskazał portal „The Pillar”, nazwa „doktryna odkrycia” jest myląca, bo kojarzy się z nauczaniem Kościoła; w tym jednak wypadku chodzi wyłącznie o „doktrynę prawną”. Powołując się na pierwszy systematyczny artykuł na temat tej doktryny z 1823 roku autorstwa amerykańskiego prawnika Johna Marshalla „The Pillar” wskazał, że celem owej doktryny było uregulowanie relacji między mocarstwami kolonialnymi, tak, by uniknąć wybuchów konfliktów zbrojnych o odkrywane terytoria.
W oświadczeniu Kurii Rzymskiej wskazano, że papieskie bulle, jakkolwiek były wykorzystywane dla własnych celów przez mocarstwa, nie uwzględniły we właściwym sposób godności ludów tubylczych, których tereny były zajmowane. Kuria wskazała jednak, że trzeba te bulle oceniać w kontekście epoki. W XVI stuleciu przeciwko ówczesnej polityce kolonialnej występowało wielu duchownych, zwłaszcza myśliciele dominikańscy.
Źródła: catholicculture.org, pillarcatholic.com
Pach
