Premier Indii Narendra Modi jest w trakcie wielkiego tournee po Europie i Azji, podczas którego szuka strategicznego partnerstwa. W Europie Modi potwierdził swoje zobowiązanie do realizacji oenzetowskiego programu zrównoważonego rozwoju. W krajach kaukaskich będzie ustalał zasady formalnego członkostwa w kierowanej przez Rosję Szanghajskiej Organizacji Współpracy.
Podczas ostatniej wizyty w Rosji i w głównych państwach europejskich przywódca Indii premier Narendra Modi zabiegał o sojusz z UE w celu osłabienia pozycji Chin w Azji. Rozmowy dotyczyły – zwłaszcza w kontekście Brexitu i amerykańskiej polityki protekcjonistycznej – zacieśnianiu relacji handlowych oraz stworzeniu strategicznego partnerstwa na rzecz realizacji oenzetowskiego programu transformacji ekonomiczno-społecznej, to jest Agendy 2030.
Wesprzyj nas już teraz!
Podczas swojego europejskiego tournee indyjski premier odwiedził Niemcy, Francję i Hiszpanię. Zdaniem hinduskiego analityka Gauri Khandekara z Instytutu Studiów Europejskich w Brukseli, chociaż Indie oficjalnie wyraziły poparcie dla pozostania w zjednoczonej Unii Europejskiej Wielkiej Brytanii, wizyta Modiego w następnych „trzech dużych” krajach wskazuje na odzwierciedlenie zmian politycznych w UE.
Podczas wiecu wyborczego w Monachium, który odbył się pod koniec maja kanclerz Niemiec Angela Merkel oświadczyła, że Europa nie może już polegać ani na Wielkiej Brytanii, ani Stanach Zjednoczonych. New Delhi chce przystosować się do nowych realiów i dąży do osiągnięcia silniejszego strategicznego partnerstwa z UE.
Tzw. zmiany klimatyczne i współpraca energetyczna stały się najważniejszymi punktami porządku obrad podczas wizyty Modi’ego, obok zwalczania terroryzmu, handlu i stosowania zaawansowanych technologii. Poruszano również kwestie społeczno-kulturalne i globalne.
Jednak ustanowienie w 2004 roku partnerstwo na rzecz klimatu wciąż pozostaje najważniejszym filarem strategicznej współpracy UE-Indie. Podczas szczytu UE-Indie, który odbył się w Brukseli w marcu 2016 r., obaj partnerzy stworzyli platformę na rzecz czystej energii i współpracy w zakresie klimatu i zgodzili się uruchomić platformę na rzecz trwałego rozwoju urbanizacji w nadchodzącym roku.
W Niemczech premier Modi i kanclerz Merkel uruchomili Indoeuropejskie Centrum na rzecz Zrównoważonego Rozwoju i podpisali umowy handlowe o łącznej wartości 1 miliarda euro. Umowy dotyczą tworzenia tzw. inteligentnych miast, współpracy w zakresie pozyskiwania energii odnawialnej.
Współpraca indoeuropejska w zakresie czystej energii jest priorytetem zarówno dla rządu niemieckiego, jak i indyjskiego. W Hiszpanii podpisano międzyinstytucjonalny protokół ustaleń indo-hiszpańskich w sprawie współpracy w zakresie energii odnawialnej.
Wizyta Modi’ego we Francji nastąpiła tuż po wycofaniu się USA z umowy klimatycznej i dzień po szczycie Chiny-UE, podczas którego partnerzy strategiczni zobowiązali się przestrzegać układu paryskiego z 2015 r. W Paryżu Modi obiecał współpracę „wykraczającą poza” porozumienie paryskie. Stwierdził, że zmiany klimatyczne i terroryzm to dwa największe zagrożenia dla ludzkości.
Indie to swoisty probierz dla innych państw w zakresie realizacji oenzetowskiej agendy zrównoważonego rozwoju. Wdrożono tutaj programy ograniczenia dzietności poprzez realizację zakrojonej na szeroką skalę polityki sterylizacyjnej. Realizowane są programy związane z tworzeniem społeczeństwa bezgotówkowego (wycofanie z obrotu najpopularniejszych banknotów ze stratą dla ich posiadaczy) oraz gospodarki cyrkulacyjnej. Pracuje się nad programem dochodu podstawowego dla wszystkich. Jednocześnie największe korporacje międzynarodowe np. H&M mają tutaj swoje sortownie i zakłady odzyskiwania materiałów dzięki recyklingowi.
Co jednak najważniejsze, Indie planują do 2027 roku zrealizować program pozyskiwania aż 60 proc. mocy wytwórczych z niekopalnych źródeł energii – o połowę więcej niż pierwotnie zakładano w 2015 r. i w okresie o trzy lata krótszym.
Zamiar Modiego o odnowieniu strategicznego partnerstwa z Unią Europejską jest wreszcie strategicznym manewrem polityki zagranicznej wymierzonej w chiński projekt Pasa i Szlaku (OBOR), przewidujący tworzenie połączeń handlowych rozciągających się od Pekinu do Europy Wschodniej. Polska w tej koncepcji odgrywa kluczową rolę. W naszym kraju miałoby powstać potężne centrum logistyczne, które umożliwiłoby drastyczne skrócenie czasu oczekiwania Europejczyków na towary chińskie zamówione za pośrednictwem sieci. Dla Pekinu OBOR to przede wszystkim projekt umożliwiający ekspansję daleko poza Azję.
Indie mają obawy dotyczące Nowego Jedwabnego Szlaku. Z tego powodu władze indyjskie nie wzięły udziału w szczycie OBOR, który odbył się w dniach od 14 do 15 maja w Pekinie. New Delhi obawia się wzrostu potęgi chińskiej w regionie azjatyckim i Europie oraz zagrożenia dla bezpieczeństwa.
UE jest uważana za naturalnego sojusznika New Delhi przeciwko rosnącym wpływom Chin. Bruksela poparła stanowisko Indii w sprawie OBOR.
Modi obawia się jednak, że wskutek polityki Trumpa, Europa będzie coraz bardziej starała się nawiązać współpracę z Chinami.
W szybko rozwijającym się wielobiegunowym porządku światowym Indie intensyfikują relacje z Europą. W Niemczech Modi i Merkel zgodzili się na wznowienie negocjacji handlowych w sprawie utworzenia wolnej strefy UE-Indie, które rozpoczęły się w 2007 r. UE i Indie mają też być liderami klimatycznymi i przyczyniać się do utrzymania globalnego tempa zmierzającego do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego.
Zanim Modi udał się do Europy, wcześniej spotkał się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem podczas Międzynarodowego Forum Ekonomicznego w Petersburgu.
Dla Kremla Indie reprezentują pewien rodzaj poważnego rynku wschodzącego, który dąży do izolowania się przed wstrząsami geopolitycznymi spowodowanymi przez administrację Trumpa w Waszyngtonie.
Modi w Kazachstanie będzie omawiał warunki formalizacji członkostwa Indii w Szanghajskiej Organizacji Współpracy, postrzeganej jako koalicji wymierzonej przeciw NATO. Należą do niej m.in. Rosja, Chiny i państwa Azji Centralnej. Pod koniec czerwca Modi uda się do Waszyngtonu.
Źródło: euractiv.com, thehindu.com, dw.com
Agnieszka Stelmach
