W czterdzieści dni po narodzeniu Zbawiciela Kościół gromadzi nas uroczyście, lecz tym razem już nie w stajence betlejemskiej hołd uwielbienia składać nam każe boskiemu Dzieciątku, ale w świątyni Jeruzalem.
Idźmy więc do świętego grodu za przewodnictwem liturgii św. w skupieniu i pobożności. Poprzedza nas tam Maryja ze swoim Synem na ręku i św. Józef, cnotliwy potomek królewskiego rodu Dawida. W dniu dzisiejszym naszej uwadze przedstawiają się trzy tajemnice: Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny, Ofiarowanie Jezusa w świątyni i spotkanie świątobliwych starców Anny i Symeona.
Uroczystość Oczyszczenia NMP stosownie do swej treści jest świętem tak ku uczczeniu Pana Jezusa, jako też Matki Boskiej i dlatego nosi w liturgii różne nazwy:
Wesprzyj nas już teraz!
1) Matki Boskiej Gromnicznej, z powodu święcenia świec i procesji, w czasie której wierni trzymają zapalone woskowe gromnice.
2) Oczyszczenie NMP, gdyż Maryja, będąc posłuszną prawu żydowskiemu, w czterdzieści dni po narodzeniu Bożej Dzieciny, złożyła w świątyni ofiarę oczyszczalną.
3) Stawienia się Jezusa w świątyni, ponieważ w dniu tym Zbawiciel ofiarował się Bogu Ojcu. We wschodniej zaś liturgii nosi ono nazwę hypapante tzn. spotkanie Chrystusa Pana (Occursus Domini).
Święto to było pierwszy raz obchodzone w IV wieku w Jerozolimie ku czci Chrystusa Pana i wnet rozszerzyło się w Europie zachodniej. Po zaprowadzeniu Bożego Narodzenia, ustanowiono święto Oczyszczenia, jako uroczystość maryjną, a w Rzymie było świętem stacyjnym przy kościele Maryi Większej. Początkowo jednak, a nawet i dzisiaj, stosownie do swej treści było to święto Chrystusa Pana. Już przy swym narodzeniu spotkał się Syn Boży z wybranym narodem żydowskim, który Go podziwiał w ubogich pasterzach. Lecz dzisiaj, po raz pierwszy według prawa, spotyka się w świątyni ze swym kapłaństwem i proroctwem, symbolem jego wiecznego kapłaństwa. To spotkanie się Chrystusa Pana ze swym sługą, Oblubieńca z Oblubienicą, jest pierwszą i najgłębszą myślą dzisiejszej liturgii, wysławiając równocześnie posłuszeństwo Maryi względem prawa, które wszystkich obowiązywało, lecz z wyjątkiem jej tylko i dlatego też liturgia dzisiejsza nosi cechy uroczystości Maryi Panny.
Po skończonej tercji odbywa się poświęcenie gromnic. Ubrany w fioletowe szaty kapłan, odmawia pięć dłuższych modlitw nad gromnicami, pokrapia je wodą święconą, okadza i rozdaje duchowieństwu oraz ludowi. W tym czasie chór śpiewa pieśń pochwalną Symeona : Teraz wypuszczasz, Panie, sługę Twego w pokoju, albowiem wzrok mój ujrzał Twe zbawienie, któreś zgotował wobec wszystkich ludzi… światłość na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego izraelskiego.
Świece w liturgicznym zastosowaniu mają różne znaczenie: są symbolem przedwiecznej boskości Zbawiciela, który stawszy się światłem świata, uzyskał dla nas prawo do wiecznego światła. Bóg jest światłością, a ciemności nie ma w nim (Jan, 1, 5). Światło oznacza także łaskę Ducha Św., przez którą dusza oczyszczona, staje się jaśniejącym obrazem Boga. Jarząca się gromnica, ulana z czystego wosku dziewiczych pszczół, uzmysławia Boga-Człowieka i jest zarazem obrazem duszy czystej i kochającej Boga.
Po rozdaniu gromnic ustawia się duchowieństwo i lud do uroczystej procesji. Chór śpiewaków rozpoczyna antyfonę : Exurge Domine, Powstań Panie, wspomóż nas i dla imienia Twego zbaw nas od wszelkiego złego. Następnie odmawia kapłan modlitwę: Wysłuchaj, prosimy Cię, Panie, lud twój i daj, abyśmy to, co nam pozwalasz w corocznej uroczystości na zewnątrz obchodzić, osiągnęli wewnętrznie przez światło Twej łaski.
Kiedy procesja powróci do ołtarza, rozpoczyna się Msza św. w szatach koloru białego. Treścią śpiewów i czytań jest stawienie się Jezusa w świątyni. Jeżeli nie podczas całej Mszy Św., to przynajmniej w czasie Ewangelii i od podniesienia aż do Komunii powinni wierni trzymać palące się gromnice z myślą o Tym, kogo one przedstawiają.
Dzisiejsza uroczystość jest jedną z najwspanialszych scen kościelno-liturgicznego życia, prawdziwie godną zakończenia liturgii Bożego Narodzenia, która rozpocząwszy się w ową gwiaździstą, świętą i pełną tajemnicy noc, teraz rozbrzmiewa w pieśniach radosnych tego głęboko symbolicznego pochodu. Kto duchem i sercem bierze udział w tym nabożeństwie, ten wzruszony i duchowo wzmocniony opuści dom Boży. Chociaż uroczystość Oczyszczenia NMP obecnie jest tylko świętem kościelnym, a nie nakazanym, to przecież powinno duchowieństwo i lud zachowywać je nadal, biorąc w nim gorliwe uczestnictwo, aby ta kosztowna, starożytna ceremonia kościelna, nie zanikła w zakrystiach. Ze świętą bojaźnią powinniśmy przyjmować poświęcone gromnice z rąk kapłana i upatrywać w nich symbolu tego, którego w okresie Bożego Narodzenia czcimy jako światło świata. Powinniśmy je nosić z pokorną wiarą i żywić serdeczną wdzięczność za to, że to światło zbawienia zabłysło także w naszych duszach i wyrosły owoce na żywot wieczny. Błagamy Cię, Boże nasz, ażeby te najświętsze tajemnice, któreś nam dał dla wzmocnienia nas, stały się, za przyczyną błogosławionej Maryi zawsze Panny, lekarstwem teraz i w przyszłości”.
„Dzwon Niedzielny” nr 5, 3 lutego 1929 r.
(pisownia uwspółcześniona)
