Urodzony w Kampanii, syn Greka Konkordiusza, zasiadł na tronie papieskim po śmierci swego poprzednika świętego Aniceta około roku 166. Pełnił urząd apostolski za panowania Marka Aureliusza. Wybitny władca i myśliciel był równocześnie zaciekłym nieprzyjacielem religii chrześcijańskiej, uznając ją za zagrożenie dla wielkości cesarstwa, ufundowanej na tradycyjnych pogańskich kultach.
W owych czasach zdarzało się już, że patrycjusze rzymscy wstępowali w szeregi chrześcijan, groziło to jednak wygnaniem lub śmiercią. Obficie lejąca się krew męczeńska przygotowywała grunt pod późniejszy rozkwit chrześcijaństwa na skalę państwową, o czym prorocze i odważne jak na tamte czasy słowa wyrzekł Orygenes, urodzony w dziesięć lat po śmierci papieża Sotera: „Jeśli zgodnie ze słowami Celsusa wszyscy by postąpili tak jak my, to jasne, że i barbarzyńcy zbliżywszy się do nauki Bożej, będą przestrzegać praw i staną się ludźmi cywilizowanymi, zginą wszelkie wierzenia pogańskie, a zapanuje religia chrześcijańska; ona zresztą i tak zapanuje – wówczas, gdy Słowo Boże zawładnie większością dusz”. Czasy świętego Sotera były jednak naznaczone wzmożonym prześladowaniem żyjących w ukryciu wyznawców prawdziwego Boga, którzy nie formułowali jeszcze tak daleko idących przepowiedni.
Soter przewodził wspólnocie rozproszonej na terytorium cesarstwa rzymskiego, którego władze bynajmniej nie ułatwiały sprawnego zarządzania diecezjami. Stanął on przed zadaniem zachowania integralności nieskażonej doktryny wiary, a także przed poszczególnymi zagadnieniami dotyczącymi jedności życia kościelnego. Jedną z tych spraw była sporna od dłuższego czasu forma, a także data święcenia Wielkanocy, którą biskup Rzymu wyznaczył na pierwszą niedzielę po czternastym dniu miesiąca nisan (według kalendarza hebrajskiego – co później na soborze w Nicei określono według kalendarza juliańskiego na pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca).
Wesprzyj nas już teraz!
Święty jest też zwany Papieżem Miłości, ponieważ wydał dekret stwierdzający, iż jedynie małżeństwa zawarte in facie Ecclesiae i pobłogosławione przez kapłana są ważne, przyczyniając się tym samym do pełnej realizacji powołania małżeńskiego w Kościele. Okazywał wielką troskę swoim wiernym zarówno pod kątem ich duchowego dobra – pisząc listy (na przykład do Koryntian) pełne duchowych rad i pociech oraz walcząc z herezją Montana zwodzącą niektóre mniej utwierdzone w wierze dusze – jak i potrzeb materialnych, wysyłając datki od Stolicy Rzymskiej do mniejszych gmin chrześcijańskich. Dzięki tej pomocy i prawdziwie pasterskiej postawie zyskał sobie sławę, którą wyraża drugi przydomek Świętego – Papież Miłosierdzia. Wykazywał też wielką dbałość o szczegóły kultu Bożego, pilnując, aby osoby nieposiadające święceń kapłańskich nie dotykały świętych przedmiotów liturgicznych. Jego cnoty i zasługi wysławia w swym liście do Rzymian święty Dionizy biskup, umęczony w kilka lat po Soterze.
Nie są znane dokładne okoliczności śmierci świętego papieża, tradycja podaje jedynie, że zmarł śmiercią męczeńską podczas prześladowań i wiadomo, że był czczony jako męczennik przez wiernych chrześcijan. Został pochowany w Rzymie, w katakumbach na cmentarzu świętego Kaliksta.
Kościół wspomina św. Sotera, papieża 22 kwietnia.
FO
