Europejskie państwa coraz śmielej dyskutują o przywróceniu obowiązkowej służby wojskowej albo już to zrobiły. Szef włoskiej prawicowej Ligi Matteo Salvini właśnie złożył projekt ustawy o przywróceniu półrocznego poboru dla osób od 18. do 26. roku życia. Obligatoryjna służba została zawieszona tam z końcem 2004 roku.
Projekt przewiduje zastępstwo w służbie cywilnej dla osób, które odmawiałyby pójścia do wojska ze względu na przekonania. Salvini zaznacza, że chodzi o pewną „formę edukacji obywatelskiej w służbie wspólnocie, o dyscyplinę, uważność i szacunek wobec innych”. Obowiązek miałby „przynieść bardzo pozytywne skutki”.
W całej Europie powszechna służba wojskowa funkcjonuje już w dziewięciu krajach: na Cyprze, w Grecji, Austrii, Litwie, Łotwie, Estonii, Finlandii, Szwecji i Danii.
Wesprzyj nas już teraz!
Wprowadzenie tego rodzaju poboru historycznie łączy się z epoką napoleońską. Wówczas to chłopi, kupcy i rzemieślnicy, którzy nigdy nie mieli do czynienia z bronią, trafili na pola bitwy. Z czasem nowi poborowi przejmowali od szlachty funkcje szkolenia armii. W drugiej połowie XX wieku postawiono na profesjonalizację.
Od czasu inwazji rosyjskiej na Ukrainę państwa, które wcześniej zawiesiły obowiązkową służbę wojskową, zaczęły powracać do starych zasad. W kwietniu 2023 r. obowiązkowy pobór do wojska przywróciła Łotwa. W kamasze na 11 miesięcy powinni pójść wszyscy mężczyźni w wieku od 18. do 27. roku życia. Kobiety mogą iść do wojska dobrowolnie.
W Austrii służba jest obowiązkowa dla mężczyzn przez około osiem miesięcy. W razie sprzeciwu np. z powodu przekonań, konieczne jest świadczenie prac społecznych przez 13 miesięcy.
Obowiązek funkcjonuje jest także w Danii, gdzie mężczyźni po skończeniu 18 lat muszą pójść do koszar na 4 do 12 miesięcy. Tam także przewidziano możliwość zamiany służby na prace społeczne. Pobór jest odkładany do 25. roku życia w przypadku studentów.
W Finlandii obowiązują trzy różne rodzaje rekrutacji, przy czym wszyscy mężczyźni po osiągnięciu pełnoletności są powoływani do sił zbrojnych. Szkolenie trwa rok. Potem trafia się do rezerwy i pozostaje w niej do 50. roku życia.
W Szwecji pobór do wojska dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
W Grecji służba wojskowa również jest obowiązkowa dla osób w wieku od 19 do 45 lat, a jej długość zależy od rodzaju sił zbrojnych, do których się trafia. W marynarce wojennej czas służby wynosi od 9 do 12 miesięcy. Zamiast wojska można wybrać służbę cywilną trwającą 15 miesięcy.
We Włoszech i Niemczech trwa debata na temat przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej. Zdecydowanie za tym opowiada się wicepremier Włoch Matteo Salvini. Jego zdaniem, pomoże to w wychowaniu młodych ludzi. Minister obrony Guido Crosetto kontrargumentuje, wskazując, że kraj potrzebuje profesjonalnej armii a koszary to „nie miejsce do nauczania i wychowywania młodych ludzi”.
Niemiecki minister obrony Boris Pistorius opowiada się za obowiązkową służbą, która pozwoliłaby na uzupełnienie braków kadrowych w wojsku i wśród rezerwistów. Niemieccy planiści szacują, że do 2030 r. uda im się zrekrutować 203 tysiące żołnierzy w porównaniu z obecnymi 180 tys. Pistorius uważa ponadto, że powszechna służba dałaby obywatelom pewną minimalną wiedzę na temat zbrojeń i taktyki obronnej, by być w stanie się obronić w razie bezpośredniej konfrontacji militarnej.
Chadecja (CDU), główna partia opozycyjna w Niemczech głosowała za ponownym umieszczeniem w programie stopniowego powrotu do powszechnej służby. Berlin rozważa wprowadzenie modelu szwedzkiego.
Coraz więcej państw chce rekrutować kobiety do armii. Poza Szwedami i Niemcami opowiadającymi się za modelem szwedzkim, obowiązkową służbę dla pań od 2026 roku chce wprowadzić Dania. Służba będzie wydłużona do 11 miesięcy.
W Norwegii od 2016 r. na komisje wojskowe muszą stawić się zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Ostatecznie tylko część z nich po przejściu badań lekarskich jest wzywana do armii.
Ukraina i Litwa przywróciły pobór do wojska po aneksji Krymu przez Rosję w 2014 roku. Po pełnoskalowym ataku w lutym 2022 r. rząd Ukrainy przyjął ustawę, zgodnie z którą do wojska mogą zostać powołani wszyscy mężczyźni w wieku od 18 do 60 lat.
Źródła: eunews.it, lrt.lt
AS
