Vakifli, ostatnia wioska w Turcji zamieszkana wyłącznie przez Ormian, walczy o przetrwanie. Wioska znajduje się w prowincji Hatay i liczy mniej niż 150 mieszkańców, z których większość należy do schizmatyckiego Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego. Podczas trzęsienia ziemi w lutym 2023 r. wioska, podobnie jak cały region, została poważnie zniszczona, a wiele budynków uległo uszkodzeniu. Teraz Vakifli jest w kolejnym niebezpieczeństwie. Mieszkańcy obawiają się zmian demograficznych po tym, jak władze Turcji zaplanowały budowę dużego państwowego osiedla mieszkaniowego m.in. w Vakifli. Poinformowała o tym fundacja Pro Oriente w Wiedniu powołując się na portal „Syriac Press” i turecką agencję Bianet.
Konkretnie chodzi o projekt Tureckiego Stowarzyszenia Budownictwa (TOKI) obejmujący łącznie 1353 domy w dystrykcie Samanda w prowincji Hatay, w tym również w Vakifli. Mieszkańcy wsi obawiają się, że projekt mieszkaniowy zmieni historyczną, kulturową i społeczną tkankę wsi której prawie połowa jest zagrożona wywłaszczeniem. Według „Syriac Press” w ostatnich latach dochodziło już do konfliktów z władzami w prowincji Mardin, gdzie jeszcze znajduje się kilka wsi zamieszkanych przez syryjskich chrześcijan. Projekty budowlane są również zrealizowane na terenie cmentarzy katolickich Kościoła ormiańskiego w Ankarze i Wan.
Według agencji Bianet, kilka lat temu Fundacja Kościoła Ormiańskiego w Vakifli wszczęła postępowanie prawne w celu odzyskania 36 nieruchomości, które uznano za należące do społeczności ormiańskiej. Z biegiem czasu tereny te przechodziły na własność państwa lub osób prywatnych. Pomimo orzeczenia wydanego w 2022 r. przez turecki Trybunał Konstytucyjny stwierdzającego naruszenie prawa własności, nie zostały jeszcze zwrócone fundacji.
Wesprzyj nas już teraz!
Mieszkańcy Vakifli to potomkowie 4092 Ormian, którzy uciekli przed masowymi wysiedleniami i ludobójstwem chrześcijan ormiańskich i syryjskich w 1915 r. i znaleźli schronienie na pobliskiej górze Musa Dagi. Przez 53 dni odpierali ataki wojsk osmańskich, aż załoga francuskiego okrętu wojennego dostrzegła flagę z napisem: „Chrześcijanie w potrzebie: ratujcie”. Francuzi ewakuowali ormiańskich uchodźców do egipskiego miasta portowego Port Said. Wielu z nich po zakończeniu wojny powróciło do ojczyzny.
Wydarzenia tamtego okresu stały się inspiracją dla słynnej powieści Franza Werfela (1890-1945) „40 dni Musy Dagha”. Mieszkańcy wioski porozumiewają się ze sobą w unikalnym lokalnym dialekcie ormiańskim, znanym jako Musa Da Armenian, który stanowi mieszankę słownictwa arabskiego i tureckiego.
Źródło: KAI
