„Times of Israel” nie omieszkał napisać o kontrowersjach, jakie wzbudził tegoroczny Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty we Wrocławiu. Zaznaczono, że „aktywiści pro-palestyńscy atakują polski festiwal filmowy za inwestycje sponsora w Izraelu”. Chodzi konkretnie o głównego sponsora festiwalu – BNP Paribas, który inwestuje w przemysł zbrojeniowy w Izraelu i udziela kredytów na zakup broni.
Osoby wzywające do bojkotu festiwalu we Wrocławiu wskazują na brak solidarności z ofiarami konfliktu w Strefie Gazy. Ponadto, w związku z planowaną prezentacją izraelskich filmów, zarzuca się organizatorom brak odpowiedniej reakcji na sytuację i promowanie kultury izraelskiej. Przede wszystkim wskazuje się na brak potępienia „ludobójstwa” w Strefie Gazy i współpracę z bankiem, który zainwestował w izraelski przemysł zbrojeniowy.
Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty otrzymuje dotacje od instytucji publicznych, takich jak chociażby Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wesprzyj nas już teraz!
Jak zaznacza izraelskie medium, „Wrocław, miasto liczące ponad 670 000 mieszkańców w zachodniej Polsce, z czego około 350 to Żydzi, jest również domem jednego z najważniejszych programów studiów żydowskich w Polsce na Uniwersytecie Wrocławskim”.
Dodano, że „lokalni aktywiści są oburzeni faktem, iż Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty, jeden z największych i najpopularniejszych festiwali filmowych w Polsce, jest sponsorowany przez francuskiego giganta bankowego BNP Paribas, (…)”. Aktywiści podkreślili, że „inwestycje BNP Paribas w Izraelu sprawiają, iż nie nadaje się on do pełnienia roli głównego partnera festiwalu, który prezentuje głównie kino artystyczne”.
Dowiadujemy się, że BNP Paribas jest „największym europejskim dostawcą usług finansowych dla firm sprzedających broń do Izraela, który udzielił pożyczek i ubezpieczeń na kwotę 5,7 miliarda euro od 2021 r., zgodnie z raportem z 2024 r. grupy 19 organizacji społeczeństwa obywatelskiego i związków zawodowych”.
Bank sprzedał także dwa miliony akcji Elbit Systems, największej prywatnej izraelskiej firmy zbrojeniowej w pierwszym kwartale 2025 r., zgodnie z dokumentami złożonymi w amerykańskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.
Przeciwnicy sponsoringu festiwalu filmowego we Wrocławiu przez BNP Paribas wezwali organizatorów do publicznego zajęcia się swoją relacją z BNP Paribas i oceny, czy partnerstwo „jest zgodne z deklarowanymi wartościami festiwalu”.
Organizatorzy tłumaczyli w oficjalnym oświadczeniu zamieszczonym 25 czerwca br., odnosząc się do „wrocławskiej Solidarnościówki”, która „we współpracy z innymi podmiotami opublikowała na swoim instagramowym profilu wpis, w którym wyraża zaniepokojenie współpracą festiwalu Nowe Horyzonty z BNP Paribas Bank Polska SA , naszym partnerem tytularnym”, że „potępia ludobójstwo dokonywane przez izraelskie wojsko w Strefie Gazy i wszelkie zbrodnie przeciwko ludzkości”.
Jednocześnie zaznaczono, że „ten sprzeciw wpisany jest w samą tkankę festiwalu od początku jego istnienia, a dowody można odnaleźć w programie każdej edycji Nowych Horyzontów. Co roku – poprzez kino – oddajemy głos tym, którzy w jakiejś formie doświadczają prześladowań, przemocy czy cierpienia. Nie tylko prezentujemy filmy, ale organizujemy też spotkania z twórczyniami i twórcami lub dyskusje, żeby możliwie wnikliwie i w zniuansowany sposób zaprezentować poszczególne przypadki”.
Dodano, że „w zglobalizowanym świecie istnieje sieć międzynarodowych powiązań, a podążając za nimi możemy dotrzeć do sytuacji, którą przytaczają autorzy wspomnianego na wstępie wpisu”. Można „prędzej czy później dotrzeć też do hasła: „w świecie zdominowanym przez kapitalizm nie ma etycznej konsumpcji” i w większości przypadków ta międzynarodowa sieć powiązań może doprowadzić nas do przypadków wątpliwych lub nagannych etycznie”.
Organizatorzy festiwalu bronili BNP Paribas, zaznaczając, że bank „nie jest zaangażowany w ten konflikt”. Bank ma jedynie – „podobnie jak wszystkie duże instytucje finansowe” – „zapewnić klientom dostęp do rynków”.
„BNP Paribas stosuje rygorystyczne zasady – często bardziej surowe niż obowiązujące prawo – w odniesieniu do swoich zobowiązań, w szczególności w sektorze obronnym, i skrupulatnie przestrzega ram ustalonych przez państwa i instytucje międzynarodowe. Nie wyznaczamy kierunków polityki zagranicznej i nie zastępujemy instytucji państwowych. Jako instytucja finansowa uważnie śledząca rozwój wydarzeń na arenie międzynarodowej, bierzemy je pod uwagę przy podejmowaniu decyzji. W związku z tym, w kontekście rosnącego znaczenia kwestii obronności w agendzie europejskiej i w NATO, również my uczestniczymy w finansowaniu tego sektora” – czytamy we wpisie organizatorów festiwalu.
I dalej: „Rozumiemy emocje, jakie mogą wywoływać te tematy. Jak zawsze, jesteśmy otwarci na pełen szacunku i przejrzysty dialog w tej sprawie, ponieważ wierzymy, że taka rozmowa pozwoli przywrócić właściwe postrzeganie faktów. Festiwal pozostaje przestrzenią kultury, różnorodności i wymiany. Dlatego też nadal będziemy wspierać to wydarzenie”.
Oświadczenie nie usatysfakcjonowało przeciwników festiwalu, dlatego wezwali do jego bojkotu.
Na festiwalu filmowym zostanie wyświetlony prowokacyjny film Nadava Lapida „Tak” o muzyku poproszonym o przepisanie hymnu narodowego Izraela.
„Włączenie do programu najnowszego filmu Nadava Lapida nie było łatwą decyzją -zaznaczyli organizatorzy”. „Czy w obliczu ludobójstwa w Gazie powinniśmy oddawać głos Izraelczykowi, nawet jeśli jest emigrantem i twórcą pozostającym w radykalnej opozycji do izraelskiego nacjonalizmu (co udowodnił choćby Kolanem Ahed, 21. NH)? Ostatecznie na to pytanie odpowiedzieliśmy: tak. Filmowi Lapida patronuje malarz George Grosz i jego obraz z 1926 roku Filary społeczeństwa, karykatura wspierających faszyzm elit. Poza diagnozą reżyser pożycza od artysty także furię, stojącą za każdym pociągnięciem pędzla i ruchem kamery. Deliryczne, wściekłe, ironiczne, konfrontacyjne Tak jest bezwzględną w swoim braku złudzeń satyrą na izraelskie społeczeństwo, na polityczny pejzaż po terrorystycznym ataku Hamasu z 7 października 2023 roku. Jest także szyderczym autoportretem artystycznego konformizmu, orgiastycznym filmem na granicy obłędu, doskonale oddającym stan ducha człowieka zaplątanego w swoją tożsamość, jakby to były wnyki. Szalony taniec, dragi czy popowe hity nie zagłuszą jednak wątpliwości ani bólu, które są sednem tego obrazu, gorącego tak, że aż parzy. Ze względu na odwagę zmierzenia się z tym, co Izrael zgotował Gazie, co nacjonalizm zgotował Izraelowi, uznaliśmy, że chcemy Wam Tak pokazać, bo to najbardziej prowokacyjny i wywrotowy tytuł tegorocznego Cannes” – czytamy na stronie festiwalu.
„Tak” opowiada o muzyku o imieniu Y, któremu władze zlecają przepisanie „Hatikvah” (Nadzieja), hymnu narodowego Izraela, na utwór propagandowy wzywający do eksterminacji Palestyńczyków. Lapid powiedział, że film jest odpowiedzią na „ślepotę” jego kraju na cierpienie w Strefie Gazy.
Izraelski twórca w innym swoim filmie, w „Synonimach”, które zdobyły Złotego Niedźwiedzia w Berlinie w 2019 r., oraz w „Kolano Ahed” (2021), pokazanym na Festiwalu Filmowym w Cannes w 2021 r. porusza bolączki trapiące Izrael.
Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty jest dotowany m.in. przez miasto Wrocław, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundusz Promocji Kultury, Polski Instytut Sztuki Filmowej i Szwajcarsko-Polski Program Współpracy.
Jak podają organizatorzy, „Międzynarodowy Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty powstał w 2001 roku jako miejsce służące prezentacji, mało obecnego wówczas w Polsce, odważnego kina artystycznego, szukającego nowych form wyrazu, wykraczającego daleko poza granice konwencjonalnego filmu”.
Źródło: timesofisrael.com, nowehoryzonty.pl
AS
„Financial Times”: Trump wiele ryzykuje, przyłączając się do ataków Izraela na Iran
