W Pomorskim Uniwersytecie Medycznym trwają badania szczątków uczestników bitwy pod Grunwaldem. Kierujący pracami genetyk, profesor Andrzej Ossowski powiedział, że zrekonstruowanie twarzy uczestników bitwy z 1410 roku możliwe jest w ciągu 1 – 1,5 roku. Potrzebne jest jednak osobne finansowanie projektu.
W Zakładzie Genomiki i Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego trwają wyjątkowe badania szczątków uczestników jednej z największych batalii średniowiecznej Europy – bitwy pod Grunwaldem. Zespół naukowców pod kierunkiem prof. Andrzeja Ossowskiego analizuje fragmenty szkieletów około 200 osób, które mogły brać udział w tym historycznym starciu.
Wesprzyj nas już teraz!
– To dla nas ekstremalnie interesujące. Mimo upływu ponad 600 lat i złego stanu szczątków, dzięki nowoczesnym technologiom możemy dowiedzieć się o uczestnikach bitwy naprawdę wiele, m.in. skąd pochodzili i jak wyglądali – podkreślił w rozmowie z PAP prof. Andrzej Ossowski.
Jak dodał uczony, z kilkudziesięciu tysięcy fragmentów kości wyselekcjonowano trzy czaszki, które – zdaniem badaczy – należały do rosłych mężczyzn mogących brać udział w bitwie 15 lipca 1410 roku. Świadczą o tym np. ślady obrażeń. Można także zauważyć inne zmiany.
– O uzębieniu z tamtych czasów można powiedzieć, że widać moment, gdy ówczesna populacja zwiększyła spożycie cukru. Im starsza populacja, tym mniej zmian próchniczych. Ale też można zauważyć, że zęby są starte, bo wówczas do posiłków używano mąki zanieczyszczonej piaskiem. Ziarna zboża mielono w kamiennych żarnach, stąd obecność piasku – opisał. Histopatolodzy podczas badań mikrobiologicznych znajdują też zmiany w kościach wywołane gruźlicą.
Ale głównym zadaniem naukowców ze Szczecina są rekonstrukcje twarzy rycerzy. – Nie będą to wizje artystyczne, lecz wierne, oparte na danych biologicznych, które posłużą do odwzorowania rzeczywistego wyglądu. Badania genetyczne mamy mocno zaawansowane. Nasze analizy prowadzone są w różnych kierunkach. Na przykład analiza fenotypowa wskaże, jaki kolor oczu i kolor włosów mieli uczestnicy bitwy. Nad tym pracuje zespół prof. Eweliny Pośpiech – podkreślił prof. Ossowski.
Jak dodał, badania mogą dać odpowiedź także na pytanie o pochodzenie biogeograficzne uczestników bitwy. – Pracujemy nad tym, by określić, z jakiego rodu rycerskiego dane szczątki pochodzą. Do tego służą badania DNA mitochondrialnego i chromosomu Y – podkreślił naukowiec.
Zwrócił uwagę, że badania są bardzo czasochłonne i kosztowne. – Nie mamy na razie osobnego finansowania na ten projekt. Wszystkie badania nad szczątkami spod Grunwaldu są realizowane pomiędzy innymi naszymi zadaniami. Wciąż próbujemy znaleźć pieniądze na grunwaldzkie badania. Gdyby się udało, to w ciągu od 1 roku do 1,5 roku będziemy mogli ujrzeć zrekonstruowane twarze uczestników bitwy z 1410 r. – powiedział prof. Ossowski.
Wyjaśnił, że rekonstrukcja naukowa wykonywana jest m.in. z użyciem tomografii komputerowej. – Czaszki skanujemy w 3D, tworząc model i nakładając kolejne warstwy „tkanek” na model komputerowy. Rekonstrukcje są bardzo zbliżone do wyglądu rzeczywistego, bo dodajemy komponent genetyczny. Takich badań nikt na świecie nie robi – zapewnił naukowiec.
Szczątki wydobyto w latach 60. i 80. XX wieku, kiedy archeolodzy prowadzili prace w kaplicy, gdzie pochowano poległych rycerzy. W 2021 roku materiał badawczy został przekazany zespołowi Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego przez Muzeum Warmii i Mazur oraz Muzeum Bitwy pod Grunwaldem.
To kolejny projekt naukowy Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, który łączy nowoczesną naukę z odkrywaniem kart historii Polski.
Źródło: PAP
RoM
