Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny przekracza swoje kompetencje, podobnie jak w sprawach uznawania związków jednopłciowych czy praworządności w państwach członkowskich, gdzie narzuca interpretacje sprzeczne z tożsamością konstytucyjną poszczególnych krajów – podkreśla pięć polskich organizacji prawniczych, w tym Instytut Ordo Iuris. Porozumienie opublikowało stanowisko na temat wczorajszej wypowiedzi Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kwestii polskiego sądownictwa.
Prawnicy wskazują, że TSUE poszanowania tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich oraz stanowi nieuprawnioną ingerencję w polską suwerenność. Sygnatariusze stanowiska podkreślają, że wypowiedź Trybunału w Strasburgu nie jest wiążącym wyrokiem ani decyzją traktatową i nie obowiązuje państw Unii Europejskiej.
Wesprzyj nas już teraz!
Organizacje wzywają unijne instytucje do poszanowania prawa krajowego, a polskie władze do zakończenia politycznych sporów wokół wymiaru sprawiedliwości i do ochrony konstytucyjnych praw obywateli.
„Polscy prawnicy – członkowie stowarzyszeń sygnujących niniejsze stanowisko, wyrażają kategoryczny sprzeciw wobec kolejnego naruszenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Traktatu o Unii Europejskiej, poprzez publikację 18 grudnia 2025 roku wypowiedzi w sprawie C-448/23. Stanowisko TSUE jest wyrazem radykalnego odstąpienia od zasad przyświecających integracji europejskiej, na czele z zasadą poszanowania tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich, oraz stanowi nieuprawnioną ingerencję w polską suwerenność” – czytamy w oświadczeniu.
Jak wskazują autorzy, wypowiedź TSUE ignoruje zasadę przekazania kompetencji, ograniczającą uprawnienia UE do zakresów wyraźnie przekazanych Unii przez państwa członkowskie. Narusza również gwarancje art. 4 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, który stanowi między innymi, że „Unia szanuje równość Państw Członkowskich wobec Traktatów, jak również ich tożsamość narodową, nierozerwalnie związaną z ich podstawowymi strukturami politycznymi i konstytucyjnymi (…)”. Zasady tej nie naruszają odniesienia do art. 2 TUE. Polska Konstytucja, zgodnie z jej art. 8 ust. 1 oraz ugruntowaną linią orzeczniczą TK, pozostaje nadrzędna względem prawa UE.
Sygnatariusze podkreślają: TSUE po raz kolejny przekracza swoje kompetencje, podobnie jak w sprawach uznawania związków jednopłciowych czy praworządności w państwach członkowskich, gdzie narzuca interpretacje sprzeczne z tożsamością konstytucyjną państw członkowskich. Wyroki TK z 2021 roku w sprawach P 7/20 i K 3/21 jasno stwierdziły niezgodność niektórych kompetencji TSUE z Konstytucją RP, chroniąc nienaruszalną istotę suwerenności państw członkowskich, w tym organizację wymiaru sprawiedliwości.
Tymczasem stanowisko wyrażone w wypowiedzi TSUE stanowi próbę legitymizacji jego działań ultra vires i zakazania państwom członkowskim podejmowania jakichkolwiek środków, dzięki którym mogłyby one skutecznie stać na straży ścisłych granic kompetencji przyznanych UE. A w braku tych środków organy UE będą mogły poszerzać swoje kompetencje w sposób nieograniczony.
„Stanowisko UE stanowi zatem świadomy cios wymierzony w Trybunał Konstytucyjny – główny organ stojący obecnie w Polsce na straży konstytucyjnych praw i wolności polskich obywateli w sytuacji naruszania praworządności przez aktualny rząd. Może to zostać odebrane przez tenże rząd jako zachęta do podejmowania kolejnych działań sprzecznych z prawem i w konsekwencji – wbrew intencjom deklarowanym przez TSUE – doprowadzić do obniżenia standardu ochrony prawnej przysługującej polskim obywatelom” – czytamy.
„Wypowiedź TSUE, jako wydana bez adekwatnej podstawy w prawie traktatowym, nie stanowi wyroku ani żadnej innej formy wiążącej decyzji traktatowej, nie ma zatem przymiotu obowiązywania wobec organów władzy ani obywateli żadnego z państw członkowskich UE. Wczorajsza wypowiedź TSUE pozostanie jedynie pomnikiem federalistycznego imperializmu opartego na myśli włoskiego komunisty Altiero Spinellego” – zauważają polskie organizacje.
Prawnicy przypomnieli, iż według traktatów unijnych, każde państwo ma prawo desygnować jednego sędziego do TSUE. Zgłaszani przez poprzedni rząd kandydaci byli odrzucani z przyczyn politycznych. „Ta okoliczność każe postawić pytanie, czy Polska jest związana orzeczeniami organu, w którym powinna mieć swojego przedstawiciela, ale z przyczyn politycznych do dzisiaj jej traktatowe prawo nie jest zrealizowane” – czytamy.
„Wzywamy organy Unii Europejskiej do poszanowania prawa wewnętrznego suwerennych Państw Członkowskich tworzących Unię Europejską oraz prawa pierwotnego UE. Polityczne cele niektórych państw UE nie mogą stać ponad konstytucjami i strzegącymi ich sądami krajowymi państw członkowskich. Dla dobra wspólnoty kontynentu europejskiego prawo krajowe i współpraca równorzędnych partnerów muszą pozostać priorytetem przed próbami siłowej zmiany zasad funkcjonowania narodów europejskich” – piszą autorzy wystąpienia.
Wezwali oni polskich polityków do „zakończenia politycznej wojny wokół wymiaru sprawiedliwości, w tym Trybunału Konstytucyjnego”.
„Rząd nie jest nieograniczony w stanowieniu prawa i prowadzeniu polityki. Nie wolno mu w szczególności pozwalać na utratę przez Polskę suwerenności państwowej i narzędzi ochrony obywateli przed wszechwładzą organizacji ponadnarodowych za mglistą perspektywę dłuższego utrzymania się przy władzy. Konstytucyjnym obowiązkiem władzy jest strzeżenie niepodległości Polski, zapewnienia wolności i praw człowieka i obywatela oraz ich bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa prawnego” – głosi puenta oświadczenia.
Pod tym stanowiskiem podpisały się:Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, Niezależne Stowarzyszenie Prokuratorów Ad Vocem, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziowie RP, Stowarzyszenie Prawnicy dla Polski oraz Warszawskie Seminarium Aksjologii Administracji.
Źródło: Ordo Iuris
